Bł. Ks. Anastazy (Jakub Pankiewicz)

Również tu udzielał się jako misjonarz ludowy, a także katecheta Szkoły Przemysłowej przy ul. Św. Sebastiana. W 1930 r. za zgodą i poparciem biskupa łódzkiego Wincentego Tymienieckiego za fundusze uzyskane od dobrodziejów z kraju, a zwłaszcza z Kanady, nabył ośmiohektarową parcelę w Łodzi, w dzielnicy Doły, na której do 1937 r. wzniósł tymczasowy kościół Św. Elżbiety i trzypiętrowy budynek na klasztor i męskie prywatne gimnazjum ogólnokształcące dla ubogiej młodzieży. Po otwarciu w 1937 r. otrzymał od generała Zakonu o. Leonarda Marii Bello gratulacje i życzenia pomyślnego rozwoju zakładu. Rzeczywiście, po dwóch latach do gimnazjum uczęszczało 200 uczniów, m.in. kilku protestantów. Do pomocy w realizacji swych zamierzeń w 1935 r. zaprosił trzy niedawne członkinie Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi, które poznał we Włocławku. Przyjął je do III Zakonu św. Franciszka, otoczył duchową opieką i pomógł w nabyciu domu niedaleko swej fundacji, w którym zamieszkały. Formującą się wspólnotę nazwano Zgromadzeniem Sióstr Antonianek od Chrystusa Króla. Jako wybitny promotor III Zakonu św. Franciszka został zaproszony do wygłoszenia kazania na rozpoczęcie III Ogólnopolskiego Kongresu Tercjarskiego, który odbył się na Jasnej Górze w dniach 8-10 VII 1939 r.

Na początku 1940 r. Niemcy zamknęli szkołę i zajęli jej budynek, a kościół zamienili na garaże i stajnię. Pankiewicz zamieszkał niedaleko, w mieszkaniu grabarza przy cmentarzu, a w jego kaplicy w każdą niedzielę odprawiał msze św. dla Polaków. Aresztowany 1 IV 1940 r. i uwięziony w areszcie śledczym przy ul. Sterlinga został zwolniony po 17 dniach. Powrócił na dawne miejsce i działał do aresztowania 6 X 1941 r. Wywieziono go do obozu przejściowego w Konstantynowie k. Łodzi, a 30 X tr. do obozu koncentracyjnego w Dachau. Tu otrzymał nr 28176 i podobnie jak inni więźniowie pracował na plantacjach, a potem roznosił trzy razy w ciągu dnia kotły z posiłkiem dla współtowarzyszy niedoli. Dzięki interwencji Stolicy Apostolskiej od 4 IV do 18 IX 1941 r. w obozowej kaplicy mógł uczestniczyć w codziennej mszy św. Gdy jednak 18 IX tr. odmówił podpisania volkslisty, został pozbawiony tej możliwości i musiał pracować bez dodatkowej porcji chleba, będąc traktowany jak przestępca. Mimo to starał się zawsze zachować pogodę ducha i pocieszać innych. Zagazowany został w tzw. transporcie inwalidów 20 V 1942 r. Z samochodu usiłował pomóc przy wsiadaniu ostatniemu ze współtowarzyszy. Wtedy zatrzaskujący się właz auta obciął mu obydwie dłonie, co zapewne przyspieszyło jego śmierć.

Ogłoszony błogosławionym 13 VI 1999 r. w Warszawie przez Ojca Świętego Jana Pawła II w grupie 108 męczenników II wojny światowej. We Włocławku upamiętniono go na zbiorowym obrazie pięciu męczenników z Zakonu Braci Mniejszych związanych pracą z tymże miastem. Ufundowano mu ołtarze lub obrazy w kościołach zakonnych w Krakowie i Łodzi oraz w rodzinnej parafii Nowotaniec, gdzie ponadto umieszczono pamiątkowe tablice na chrzcielnicy i odnowionym grobie rodziców. W wybudowanym przezeń gmachu, odzyskanym całkowicie przez zakon dopiero po 1989 r., mieści się Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące, noszące jego imię. Siostry Antonianki uczciły swego założyciela płaskorzeźbą umieszczoną w kaplicy domu generalnego w Łodzi przy ul. Janosika 141.