Kl. Tadeusz Dulny

Należał do tych alumnów, których w drodze do kapłaństwa nie zatrzymała nawet wojna. Jeszcze w czasie działań wojennych, we wrześniu 1939 r., stawił się we Włocławku w nadziei, że będzie mógł kontynuować naukę. Tu jednak w nocy z 7 na 8 listopada, razem ze swoimi profesorami i kolegami, został aresztowany przez policję hitlerowską. Do 16 I 1940 r. przebywał w więzieniu we Włocławku, a potem wraz z innymi został internowany w klasztorze oo. salezjanów w Lądzie zamienionym na obóz przejściowy. Miał możliwość wyjazdu do GG. Wolał pozostać w warunkach internowania w nadziei, że to przybliży go do ukończenia formacji seminaryjnej i przyjęcia święceń kapłańskich. 26 VIII 1940 r. został zabrany z Lądu i kilka dni później wraz z towarzyszami niedoli znalazł się w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. 14 XII 1940 r. wywieziono go do Dachau. Otrzymał numer obozowy 22 662 oraz miejsce w 4 izbie bloku nr 28. Przydzielono go do prac na plantacjach rolnych. W obozie zaszeregowano go do grupy duchownych katolickich z Polski, traktowanych tu jako więźniów politycznych, stąd oznaczonych czerwonym trójkątem. To wszystko oznaczało w praktyce bycie skazanym na powolną śmierć przez wyrafinowany reżim obozowy, gdzie do programu udręk wkalkulowano głód, pracę ponad siły, wyszukane udręki wpisane do rygorystycznie egzekwowanego regulaminu. Do tego dochodziło sadystyczne znęcanie się strażników nad więźniami przy wszelkich możliwych okazjach. W sytuacji poniżenia, przy nieustannym za grożeniu życia, z całą wyrazistością zaznaczyła się jego niezwykła osobowość, czego wymowną ilustracją było regularne oddawanie części swoich głodowych porcji żywności ks. prof. Franciszkowi Rosłańcowi z Warszawy, któremu chciał pomóc, by przeżył obóz i mógł służyć Kościołowi i Ojczyźnie.

Jego profesor, ks. Stefan Biskupski, wspominał o nim, że wprost słońce patrzyło mu z oczu. Nie było tak ciężkiego położenia, gdzie on nie widziałby drobnej jakiejś radości, za którą Bogu trzeba dziękować. Lecz najbardziej charakterystycznym rysem jego charakteru była bohaterska uczynność na rzecz bliźnich, np. „zorganizowanych" na plantacjach porzeczek nigdy sam nie tknął, lecz dzielił się z innymi. Niósł swoją pomoc więźniom niejednokrotnie w bardzo prozaicznych sytuacjach, gdy chodziło choćby o przyszycie guzika, załatanie dziury w spodniach czy ostrzyżenie włosów. Nawet wtedy, gdy już chwiał się z głodowego wyczerpania, potrafił w sposób niezwykle subtelny oddać część swojej obiadowej zupy koledze, którego życie uważał za cenniejsze od swego. Współwięźniowie jednoznacznie oceniali takie gesty jako czyny niezwykłe, naznaczone bohaterstwem.

Głód, praca ponad siły spowodowały wycieńczenie organizmu do tego stopnia, że słabł coraz bardziej. 7 VIII 1942 r. zemdlał na bloku w czasie przerwy obiadowej. Tego samego dnia zakończył życie. Ciało wkrótce spalono w krematorium. Jeszcze w 1942 r. władze obozowe przesłały w paczce do najbliższej rodziny w Kszczonowicach z informacją o jego śmierci. Współwięzień, ks. prof. Stanisław Librowski, odniósł do niego wymowne słowa z Księgi Mądrości, że „w młodym wieku przeżył czasu wiele" (Mdr 4,13). Epilogiem tego młodego, pełnego szczytnych ideałów życia, przerwanego w nazistowskim obozie śmierci, stała się beatyfikacja. Jan Paweł II wyniósł go do chwały ołtarzy w Warszawie 13 VI 1999 r. w gronie 108 nowych polskich Męczenników. Urząd Nauczycielski Kościoła potwierdził uroczyście w ten sposób, że jego ofiara życia była autentycznym męczeństwem za wiarę. Ten wymiar śmierci upamiętniają okolicznościowe tablice wmurowane w kościele seminaryjnym i w katedrze we Włocławku.