Bł. Ks. Wincenty Matuszewski

Do planów zabójstwa wprowadzono jeszcze Willego Fritza Haacka z pobliskiego Piotrkowa, zasłużonego członka hitlerowskiej partii NSDAP.

Ks. proboszcz był kilkakrotnie ostrzegany przez byłego burmistrza Leonarda Arndta o grożącym mu niebezpieczeństwie. Nie zmieniło to jednak w niczym jego postawy. Niezmiennie odpowiadał: „Ja was, dzieci, nie opuszczę".

Krótko po północy, już 24 maja, Pichler i Daub przybyli do plebani i wyrwanych ze snu księży, proboszcza i wikariusza wyprowadzili do czekającego opla z Haackiem za kierownicą. Księży powieziono w kierunku Witowa. Między Samszycami a Witowem zatrzymano samochód, kazano im wysiąść, po czym Pichler i Daub strzałami z bliskiej odległości pozbawili ich życia. Ciała zabitych ściągnięto do rowu. Wiadomość o uprowadzeniu duchownych poruszyła jeszcze w nocy mieszkańców Osięcin, również Żydów, którzy, pod kierunkiem rabina, rozpoczęli zbiórkę złota w nadziei wykupienia księży.

Wczesnym rankiem, 24 maja zauważono leżących w rowie przy szosie pomordowanych. Obok leżał brewiarz ks. Matuszewskiego z tkwiącą w nim kulą. Miejscowy lekarz, który doglądał oględzin zwłok, mówił, że „ks. proboszcz miał przebity bok i policzek". Wiadomość o morderstwie szybko się rozniosła. Tego samego dnia ciała obydwu duchownych zostały przewiezione do Osięcin i umieszczone w budynku przy miejscowym szpitalu. Następnego dnia na zlecenie prokuratury hitlerowskiej przeprowadzona została sekcja zwłok ofiar, której dokonał dr Kleinofen.

Ku zaskoczeniu wiernych, lokalne władze okupacyjne pozwoliły na uroczysty pogrzeb, a żandarmi po zakończeniu liturgii żałobnej w kościele przyszli, by oddać honory wojskowe zamordowanym. Ciała zabitych duchownych złożono na miejscowym cmentarzu. W pogrzebie brali udział także Żydzi i miejscowa ludność niemiecka. Sprawcy zbrodni już po trzech dniach zostali aresztowani i skazani na stosunkowo wysoką karę więzienia. Panowało przekonanie, że dochodzenie rozpoczęto na skutek starań niemieckich rodzin, mieszkających od dawna na terenie parafii Osięciny, za którymi ks. Matuszewski ujmował się wobec prób samosądów ze strony Polaków na początku września 1939 r.

W dniach 6, 10 i 11 czerwca 1940 r. w Sądzie Specjalnym w Inowrocławiu została przeprowadzona przeciwko nim rozprawa. W procesie zeznawało świadków: 3 Polaków i 6 Niemców. Johan Pichler i Ernst Daub otrzymali po 15 lat pozbawienia wolności z utratą na 10 lat praw obywatelskich. Willy Fritz Haack otrzymał karę pieniężną w wysokości 1000 RM (Reichsmark). Charakterystycznym jest specyficzne uzasadnienie wyroku. Okazuje się, że w ocenie hitlerowskiego sądu głównym powodem wydania wysokiego wyroku nie było to, iż oskarżeni zabili dwóch niewinnych ludzi, ale to, że „czynem tym przynieśli szkodę narodowi niemieckiemu, bowiem obydwaj księża byli ludźmi lubianymi i czyn ten mógł przynieść niepokoje wśród ludności". Grób pomordowanych duchownych, od czasu pogrzebu nazywanych powszechnie „męczennikami", stał się miejscem pamięci wiernych. Po zakończeniu wojny na grobie została umieszczona tablica z napisem: „Tu spoczywają kapłani męczennicy. Boże zalicz ich do grona męczenników świętych, a w nas rozpal miłość Boga i Ojczyzny". Sprawę upamiętnienia ofiary duszpasterzy z Osięcin podjął w 1986 r. administrator diecezji, ks. bp. Roman Andrzejewski, który zaangażował się w przedstawianie sylwetek księży męczenników przez wzmianki w listach pasterskich i przez informowanie o nich na zgromadzeniach diecezjalnych i na forum Konferencji Episkopatu. W dniu 24 V 1987 r., w 47 rocznicę śmierci, odbyła się pierwsza uroczystość o charakterze ogólnodiecezjalnym. W tym dniu zostały poświęcone pamiątkowe tablice umieszczone na miejscu śmierci księży i w kościele. W ramach inauguracji Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego odbyły się w Osięcinach 24 V 1988 r. obchody 48. rocznicy śmierci pomordowanych duchownych, z udziałem biskupów, duchowieństwa diecezji i wiernych. W 1990 r. przy głównym placu Osięcin stanął pomnik, wg projektu artysty Jan Martyka z Łodzi, który wyraża ideę kultu Eucharystii i braterstwa kapłańskiego.

Żywe przekonanie o męczeństwie za wiarę ks. Wincentego Matuszewskiego, znalazło swoje uwieńczenie w beatyfikacji 13 VI 1999 r., kiedy Jan Paweł II włączył go do katalogu błogosławionych w gronie 108 Męczenników Kościoła w Polsce z czasu II wojny światowej. Nazwisko ks. Matuszewskiego umieszczone jest na dwóch tablicach we Włocławku upamiętniających duchownych diecezji włocławskiej spośród błogosławionych męczenników II wojny światowej jednej w seminarium duchownym, drugiej w katedrze włocławskiej. Wobec rozwijającego się kultu religijnego bł. Józefa Kurzawy, czczonego razem ze swoim proboszczem, ks. Wincentym Matuszewskim, 22 V 2010 r. bp włocławski Wiesław Mering, ogłosił bł. Józefa Kurzawę wraz z bł. Wincentym Matuszewskim Męczennikami Eucharystii i jedności kapłańskiej. wynosząc jednocześnie kościół parafialny, gdzie pełnili posługę, do rangi sanktuarium tychże męczenników za wiarę.