Bł. ks. Józef Kurzawa

Następnego dnia na zlecenie prokuratury hitlerowskiej przeprowadzona została sekcja zwłok ofiar, której dokonał dr Kleinofen. Ku zaskoczeniu wiernych, lokalne władze okupacyjne pozwoliły na uroczysty pogrzeb bez ograniczeń. Co więcej, miejscowi żandarmi po zakończeniu liturgii żałobnej w kościele przyszli, by oddać honory wojskowe zamordowanym. W pogrzebie brali udział także Żydzi i miejscowa ludność niemiecka. Sprawcy zbrodni już po trzech dniach zostali aresztowani i skazani na stosunkowo wysoką karę więzienia. Panowało przekonanie, że dochodzenie rozpoczęło na skutek starań niemieckich rodzin, mieszkających od dawna na terenie parafii Osięciny, za którymi ks. Matuszewski ujmował się wobec prób samosądów ze strony Polaków na początku września 1939 r.

W dniach 6, 10 i 11 VI 1940 r. w Sądzie Specjalnym w Inowrocławiu została przeprowadzona przeciwko Pichlerowi i Daubowi rozprawa. W procesie zeznawało 9 świadków- 3 Polaków i 6 Niemców. Odnaleziona w 1993 r. dokumentacja procesowa pozwoliła odsłonić wiele nieznanych do tej pory szczegółów dotyczących zarówno przebiegu procesu, okoliczności zbrodni jak i samych sprawców. Okazało się, że główny sprawca, 44 letni Johan Pichler, był Austriakiem. Pochodził z południowo-zachodniej Austrii, z Mariarein, gdzie urodził się w rodzinie katolickiej. Był żonaty, miał dwójkę dzieci. Po roku 1920 wstąpił do policji. Jako zasłużony członek partii narodowo-socjalistycznej Hitlera, w dowód zasług otrzymał portret Hitlera z własnoręcznym podpisem. Deklarował jawnie swą nienawiść do Kościoła katolickiego, a szczególnie do duchowieństwa. Od 1939 r. był komendantem policji w Bytoniu; za jego sprawą został aresztowany bł. ks. Leon Nowakowski, rozstrzelany wkrótce w Piotrkowie Kujawskim. Drugi ze sprawców, Ernst Daub, miał w czasie dokonania zbrodni 46 lat. Był Niemcem, absolwentem wydziału chemii na Uniwersytecie w Stuttgarcie. W 1930 r. został członkiem partii narodowo-socjalistycznej Hitlera, znanym z bezwzględnego zwalczania Kościoła katolickiego w Saargebiet, przywódca hitlerowskich organizacji młodzieżowych oraz SA, wielokrotnie odznaczany za działalność ideologiczną w partii. Johan Pichler i Ernst Daub jako sprawcy główni otrzymali po 15 lat pozbawienia wolności z utratą na 10 lat praw obywatelskich. Willy Fritz Haack otrzymał karę pieniężną w wysokości 1000 RM (Reichsmark). Charakterystycznym jest specyficzne uzasadnienie wyroku. Okazuje się, że w ocenie hitlerowskiego sądu głównym powodem wydania wysokiego wyroku nie było to, iż oskarżeni zabili dwóch niewinnych ludzi, ale to, że „czynem tym przynieśli szkodę narodowi niemieckiemu, bowiem obydwaj księża byli ludźmi lubianymi i czyn ten mógł przynieść niepokoje wśród ludności". Jak uzasadniono dalej w wyroku, sprawcy, będąc funkcjonariuszami państwowymi, nie przestrzegali ówczesnego prawodawstwa, działali samowolnie, wyłamując się z systemu decydowania w państwie niemieckim. Zabójstwem duchownych dali przeciwnikom politycznym do ręki broń", tzn. argumenty propagandzie antyhitlerowskiej. Grób pomordowanych duchownych, od czasu pogrzebu nazywanych powszechnie „męczennikami", otoczony szczególną troską, stał się miejscem pamięci wiernych. Po zakończeniu wojny na grobie została umieszczona tablica z napisem: „Tu spoczywają kapłani męczennicy. Boże zalicz ich do grona męczenników świętych, a w nas rozpal miłość Boga i Ojczyzny". Sprawę upamiętnienia ofiary duszpasterzy z Osięcin podjął w 1986 r. administrator diecezji, ks. bp Roman Andrzejewski, który zaangażował się w przedstawianie sylwetek księży męczenników przez wzmianki w listach pasterskich i przez informowanie na zgromadzeniach diecezjalnych oraz na forum Konferencji Episkopatu. W dniu 24 V 1987 r., w 47. rocznicę śmierci, odbyła się pierwsza uroczystość o charakterze ogólnodiecezjalnym. W tym dniu zostały poświęcone pamiątkowe tablice umieszczone na miejscu śmierci księży i w kościele. W ramach inauguracji Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego odbyły się w Osięcinach 24 V 1988 r. obchody 48. rocznicy śmierci pomordowanych duchownych, z udziałem biskupów, duchowieństwa diecezji i wiernych. W 1990 r. przy głównym placu Osięcin postawiony został pomnik, wg projektu artysty Jana Martyka z Łodzi, który wyraża ideę kultu Eucharystii i braterstwa kapłańskiego.

Żywe przekonanie o męczeństwie za wiarę ks. Józefa Kurzawy znalazło swoje uwieńczenie w beatyfikacji 13 VI 1999 r., kiedy Jan Paweł II włączył go do katalogu błogosławionych w gronie 108 Męczenników Kościoła w Polsce z czasu II wojny światowej. Nazwisko ks. Kurzawy umieszczone jest na dwóch tablicach we Włocławku upamiętniających duchownych diecezji włocławskiej spośród grona błogosławionych męczenników II wojny światowej jednej w seminarium duchownym, drugiej w katedrze włoclawskiej. Wobec rozwijającego się kultu religijnego bł. Józefa Kurzawy, czczonego razem ze swoim proboszczem, ks. Wincentym Matuszewskim, 22 V 2010 r. bp włocławski Wiesław Mering, ogłosił bł. Józefa Kurzawę wraz z bł. Wincentym Matuszewskim męczennikami Eucharystii i jedności kapłańskiej, wynosząc jednocześnie kościół parafialny, gdzie pełnili posługę. do rangi sanktuarium tychże męczenników za wiarę.