Ks. Wincenty Rejmer

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 6, s. 136-138.

(1880-1968), gwardian klasztoru franciszkanów we Włocławku.

 

Urodził się 30 III 1880 r. w Niechodziniek. Ciechanowa, w rodzinie Jana, wiejskiego kowala, i Józefy z Kosudzińskich. Był drugim dzieckiem z dziewięciorga rodzeństwa. Uczył się w szkole ludowej w Ciechanowie, codziennie dochodząc do niej pieszo dwa kilometry, a zimą prywatnie u nauczyciela wiejskiego. 611894 r. wraz z ojcem w grupie 18 osób udał się na pielgrzymkę do Ziemi Świętej, gdzie w Jerozolimie, zgodnie z wcześniej podjętą decyzją, zgłosił się jako kandydat do Zakonu Braci Mniejszych (OFM - Franciszkanów) w Kustodii Ziemi Świętej. Celem tej prowincji zakonnej, złożonej z franciszkanów różnych narodowości, jest utrzymanie, ochrona i udostępnianie pielgrzymom sanktuariów Ziemi świętej, oraz praca duszpasterska wśród nich. Apostołują równocześnie wśród miejscowej ludności, prowadząc szkoły i sierocińce.

Dnia 13 II 1895 r. rozpoczął naukę w Niższym Seminarium Duchownym Kolegium Franciszkańskim w Emaus, skąd 14 IX 1897 r. udał się do nowicjatu w Ain Karem. 22 IX 1898 złożył śluby czasowe. Następnie sfinalizował szkołę średnią i rozpoczął w Betlejem studia filozoficzno-teologiczne, które ukończył w 1906 r. w klasztorze głównym Kustodii przy kościele Najświętszego Zbawiciela w Jerozolimie. Profesję uroczystą złożył 23 IX 1901, a 23 IX 1905 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Luigi Piccardo, sufragana łacińskiego patriarchy jerozolimskiego.

Mieszkając nadal we wspomnianym domu, oprowadzał po sanktuariach palestyńskich polskich pielgrzymów, m.in. przybyłych w trzech pielgrzymkach narodowych zorganizowanych przez galicyjski Komisariat Ziemi Świętej (1907, 1909, 1914). W 1908 r. przez dwa miesiące był w Polsce, odwiedzając dom rodzinny, Warszawę, Częstochowę i współbraci w Krakowie. Po powrocie zamieszkał w klasztorze przy Bożym Grobie w Jerozolimie. W marcu 1911 r. został nauczycielem j. łacińskiego w studium przygotowawczym w Ain Karem. Po roku objął funkcję lektora j. włoskiego, a niebawem również dyrektora sierocińca dla chłopców, działającego przy domu głównym Kustodii. Był ponadto kapelanem groty Agonii Chrystusa.

Po wybuchu I wojny światowej i przystąpieniu Turcji do wojny po stronie państw centralnych (listopad 1914), nakazano opuścić Palestynę wszystkim zakonnikom będącym obywatelami Anglii, Francji i Rosji. W lutym 1915 r. w Bejrucie załadowano ich na okręt i wywieziono do greckiego portu w Pireusie.

Stąd, za radą konsula rosyjskiego, o. Wincenty udał się do Odessy, gdzie prowadził pracę duszpasterska głównie wśród Polaków, w niedawno wzniesionym kościele w pobliżu franciszkańskiego ukrytego zakładu wychowawczego, kierowanego przez Marie Ewę Drzewiecką (1846-1933), późniejszą założycielkę polskiej gałęzi Franciszkanek Misjonarek Maryi. Następnie był wikariuszem kościoła św. Barbary w Berdyczowie. Od września 1917 do grudnia 1919 r. pełnił obowiązki gwardiana klasztoru bernardyńskiego w Zasławiu. Po jego objęciu przez zakonników Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP w Polsce, zastępował proboszcza parafii przy kościele św. Doroty w Sławucie. Lata 1920-1921 spędził w domu rodzinnym w Niechodzinie, oczekując na możliwość powrotu do pracy w Kustodii Ziemi Świętej.

W listopadzie 1921 r., na usilną prośbę o. Zygmunta Janickiego, zwierzchnika Prowincji Matki Bożej Anielskiej OFM, zamieszkał w jej domu głównym w Krakowie przy ul. Reformackiej. Tu wkrótce mianowano go wikariuszem klasztoru, a potem magistrem kleryków i nowicjuszy. Inkardynowany w 1926 r. do tejże Prowincji, już w roku następnym wszedł do jej zarządu jako definitor (1927-1930). W tym czasie krótko był przełożonym klasztoru w Bieczu, a od września 1928 do polowy 1930 pełnił analogiczną funkcję przy kościele Najświętszej Rodziny we Lwowie, gdzie także sprawował obowiązki rektora Kolegium Franciszkańskiego-Niższego Seminarium. Na kongresie kapitulnym, odprawionym 6 VII 1930 r. w Wieliczce, wybrano go na urząd gwardiana klasztoru we Włocławku, który pełnił przez dwie trzyletnie kadencje, czyli do połowy 1936 r.

Funkcję tę objął 17 VII 1930 i zaraz rozpoczął tu poważne prace restauracyjno-budowlane, m.in. remont dachu i sygnaturki. 13 IV 1931 r. przystąpił do wyburzenia grożącego zawaleniem budynku, który ponadto zasłaniał zabytkową część obiektu od strony pl. Wolności. Dawnej mieściła się w nim szkoła dla świeckich, a od 1919 r. tercjarze franciszkańscy przez kilka lat prowadzili przedszkole. Władze miejskie, uważając się za właściciela budynku, po tygodniu wstrzymały prace. Jednak po udowodnieniu, ze to Komisja Rządowa Oświecenia Publicznego w 1865 r. pozbawiła zakonników prawa nauczania w szkole i własności, zezwolono na dalsze prace i zwrócono plac. Wszystko wskazuje, że powstałą dzięki temu wolną przestrzeń wykorzystał na przeniesienie ze środka placu kościelnego żelaznego krzyża z podwójnymi ramionami, zwanego karawaką albo krzyżem cholerycznym i osadzenie w kamiennym ołtarzu przed murem oddzielającym dawny teren szkolny. Natomiast w zachodniej części dziedzińca kościelnego dla uczczenia Jubileuszu Odkupienia, obchodzonego w latach 1933-1934, wybudował cokół z figura Chrystusa Króla, który poświęcił 1 VIII 1935 r. ks. P. Załuska, proboszcz z Kruszyna.

Równocześnie prowadził prace wewnątrz kościoła, kładąc nową posadzkę w bocznej nawie-kaplicy oraz zakładając marmurowe kropielnice. Wymieniono instalację elektryczną. Pozłocono wszystkie ołtarze. Do dwu okien przy wielkim ołtarzu wstawiono witraże. W II pol. 1931 r. Jan Stępień, miejscowy artysta malarz, po wysłuchaniu życzeń inwestora i otrzymaniu wytycznych od ks. Henryka Brzuskiego, profesora historii sztuki w miejscowym Seminarium Duchownym, wykonał nową polichromię. On także namalował obraz Ukrzyżowania Chrystusa do głównego ołtarza, który poświęcił I VI 1933 r. bp włocławski Karol Mieczysław Radoński. Dziełem wspomnianego artysty są także obrazy: św. Teresy od Dzieciątka Jezus, sprawiony w związku z nasilają- cym się po kanonizacji kultem, oraz Matki Bożej Różańcowej, który zamówili w 1936 r. członkowie Arcybractwa dla uczczenia 75-rocznicy swego istnienia. Odtąd zasłaniano nim łaskami słynący wizerunek Matki Bożej Łaskawej Niezawodnej Nadziei. Wspomniane inwestycje pokryto dzięki ofiarności miejscowego społeczeństwa. Jedynie obraz Ukrzyżowania ufundował ks. P. Załuska, a witraże ks. Stanisław Maternowski, dyrektor Archiwum Diecezjalnego.

Rejmer gorliwie sam pracował w duszpasterstwie, zwłaszcza na odcinku sprawowania sakramentu pokuty, zarówno w odniesieniu do ogółu wiernych, jak też kapłanów, kleryków WSD i osób zakonnych. Mobilizował również swoich współbraci do tego, by wierni uczęszczający do świątyni franciszkańskiej. zawsze byli dobrze obsłużeni. Jako dyrektor III Zakonu św. Franciszka wiele uczynił na rzecz jego rozwoju. W 1933 r. zainicjował budowę okazałej sali teatralnej obok domu III Zakonu św. Franciszka przy ul. Szkolnej (ob. Mickiewicza). Umożliwiła ona wcześniej działającemu tercjarskiemu amatorskiemu zespołowi teatralnemu na rozszerzenie akcji wystawiania jasełek oraz innych sztuk, a później także wyświetlania filmów religijnych. Dbał wreszcie o bibliotekę klasztorną, zaopatrując ją regularnie w czasopisma teologiczne, a nawet sprowadzając książki z zagranicy.

Z Włocławka w II połowie czerwca 1936 r. wyjechał do Przemyśla, gdzie został gwardianem klasztoru (1936-1942), a od 8 V 1942 r. delegatem prowincjała dla klasztorów na Wschodzie (Lwów, Rawa Ruska, Sądowa Wisznia). Jeszcze dwukrotnie (1942-1945, 1950-1954) wchodził jako definitor do zarządu Prowincji. Od czerwca 1945 do stycznia 1948 r. był gwardianem w Krakowie, a przez następny rok jego zastępcą i magistrem kleryków. Pełniąc w latach 1951- 1956 funkcję komisarza Ziemi Świętej w Polsce, czyli pośrednika między Kustodia Ziemi Sw. a prowincjami OFM, nie krył żalu, że z powodu trudności zewnętrznych niewiele mógł zrobić dla jej sprawy. W Krakowie spędził ostatnie lata swego życia. Obchodzone tu uroczyście jubileusze święceń kapłańskich 50- i 60-lecia stały się okazją do złożenia mu podziękowania za gorliwą pracę i wzorową postawę zakonną przez wiernych, współbraci i władze kościelne (kardynałowie K. Wojtyła i S. Wyszyński). Czynny był niemal do końca życia, głównie jako spowiednik.

Zmarł 22 I 1968 r. i został pochowany w grobowcu zakonnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

APR, Monumenta Provinciae S. Mariae Angelorum in Polonia (1911- 1960), s.107, 109, 124-125, 133, 139, 149-151, 153-154, 159- 161, 164, 167, 185, 189, 197, 202-203, 206-207, 216, 222-224, 226, 265, 267-268, 271, 274, 282, 287-289, 293, 295, 298, 300- 302,316, 331, 348, 352, 355, 358, 360, 362-365, 380; Teczka personalna W. Rejmera (1880-1968), m.in. Dziennik 1917-1963 i wycinki z gazet włocławskich (1930-1936); Brzuszek B., Ojciec Wincenty Rejmer OFM (1880-1968), „Nasze Dzisiaj", 1988, nr 2, 5: 82-90; Pasiecznik J., Prowincja Matki Bożej Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych (franciszkanie reformaci), [w:], Życie religijne w Polsce pod okupacją. Metropolie wileńska i lwowska, zakony, praca zbiorowa pod red. Z. Zielińskiego, Katowice 1992, s. 263, 274, Stoch S., Sprawozdanie z ruchu tercjarskiego z Komisariatu 00. Reformatów. Wiadomości Tercjarskie", 1934, nr 24, s. 390-391; Szteinke A.J., Kościół, s. 24-26, 29, 34-35, 40, 45, 51, 57; tenże, „Kardynał Stefan Wyszyński a Prowincja Matki Bożej Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych, Studia Franciszkańskie", 13(2003), s. 514-515; tenże, Polscy Bracia Mniejsi w służbie Ziemi Świętej 1342-1995, Poznań 1999 s. 145-146 (bibliogr.),

 

Anzelm Janusz Szteinke