Ks. Stanisław Ponikowski

W sierpniu tegoż roku przeniesiono go do klasztoru w Żurominie, gdzie był kaznodzieją oraz jednym z czterech nauczycieli Szkoły Wydziałowej prowadzonej przez reformatów. Tutaj zastała go kasata klasztorów Królestwa Polskiego, m.in. także domu w Żurominie, przeprowadzona w listopadzie 1864 r. przez rząd rosyjski, skutkiem której znalazł się w klasztorze etatowym we Włocławku. Pod koniec 1864 r. został przeniesiony do pobliskiego Kruszyna, gdzie był wikariuszem parafii, przy ociemniałym proboszczu Julianie Busse, a po jego śmierci 2 VII 1886 r. został proboszczem. W tym czasie dbał o religijność wiernych oraz o stronę materialną budowli kościelnych, wznosząc m.in. mur wokół cmentarza grzebalnego. Wdzięczni parafianie umieścili w kościele po śmierci F. Ponikowskiego tablicę pamiątkową, która uległa zniszczeniu wraz ze świątynią w okresie II wojny światowej.

Od 9 I 1894 do 15 III 1919 r. był przełożonym, zwanym gwardianem, klasztoru we Włocławku. Troszczył się o budynki kościelne i klasztorne, a także o karność podległych mu zakonników. Niemniej gorliwości wykazał w duszpasterstwie, zwłaszcza jako ceniony kaznodzieja i spowiednik. Przez stosowane nowe formy duszpasterskie, jak coroczne rekolekcje dla wiernych i zalecany przez papieża Leona XIII Trzeci Zakon św. Franciszka z Asyżu, próbował bardziej skutecznie oddziaływać na robotników. Miał też spore osiągnięcia w pozyskiwaniu dla Kościoła katolickiego członków innych wyznań chrześcijańskich i żydów. J.F. Hecht, nawrócony przez F. Ponikowskiego żyd, który później wyjechał do Australii, uczcił jego pamięć tablicą w kościele pw. św. Patryka w Sydney, a w testamencie przekazał tamtejszym franciszkanom dużą kwotę na kształcenie kandydatów do kapłaństwa. W 1908 r. z okazji jubileuszu 50-lecia kapłaństwa F. Ponikowskiego na wniosek biskupa kujawsko-kaliskiego S. Zdzitowieckiego duchowieństwo ufundowało w miejscowym szpitalu łóżko im. F. Ponikowskiego, z którego korzystali biedni pacjenci, a obywatele Włocławka założyli fundusz na wpisy szkolne dla ubogiej młodzieży. W kwietniu 1910 r. F. Ponikowski był członkiem delegacji biskupiej, która w Rzymie przejęła z rąk papieża Piusa X korony przezeń ofiarowane dla Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Z dużym poświęceniem pełnił posługę sakramentalną wobec chorych podczas epidemii tyfusu, która nawiedziła Włocławek pod koniec I wojny światowej. We współczesnym nekrologu napisano o F. Ponikowskim: „Postać to była w mieście znana, lubiana i poważana powszechnie. Szczupły i wątły fizycznie odznaczał się jednak czerstwym zdrowiem i pracowitością niezmordowaną do końca" (R. Filipski).

Zmarł 28 II 1920 r. we Włocławku i został pochowany w podziemiach kościoła klasztornego. Uroczystościom pogrzebowym z licznym udziałem mieszkańców miasta i duchowieństwa przewodniczył dnia 2 marca bp S. Zdzitowiecki, a kazanie wygłosił ks. A. Borowski.