Ks. Józef Różycki

(1762-1838), ks., członek Zgromadzenia Księży Misjonarzy, długoletni rektor (prefekt) i wykładowca we WSD, opiekun ubogich

Urodził się 27 II 1762 r. w Horodence w Małopolsce Wschodniej w rodzinie ormiańskiej. Uczył się najpierw w rodzinnej miejscowości, a następnie u bazylianów w Buczaczu. Do Zgromadzenia Księży Misjonarzy wstąpił w Krakowie 13 II 1780 r.; najpierw uczył się w tzw. seminarium wewnętrznym w Krakowie na Stradomiu, gdzie 14 II 1782 r. złożył śluby zakonne. Filozofię i teologię studiował także w seminarium na Stradomiu, a po zakończeniu tych studiów został wyświęcony na kapłana 26 III 1785 r. Po święceniach podjął obowiązki wykładowcy teologii w seminarium zamkowym na Wawelu (1785-1791).

Z Włocławkiem związany był przez 34 l. swego życia i działalności. Przebywał i pracował tu dwukrotnie: w l. 1791-1798 oraz 1815-1838. Po raz pierwszy przybył do Włocławka 1 X 1791 r. i pracował tu jako wykładowca teologii moralnej przez siedem lat.

Z kolei przez 17 lat pracował poza Włocławkiem. Przez cztery l. (1798-1802) był duszpasterzem w parafii św. Krzyża w Warszawie. Potem, w I. 1802-1815, pracował w Tykocinie, gdzie prowadził wykłady w tamtejszym seminarium duchownym, zajmował się dusz pasterstwem, a ponadto prawdopodobnie prowadził misje ludowe.

W lecie 1815 r. powrócił do seminarium we Włocławku, gdzie przez 17 lat (1815-1832) wykładał teologię moralną, teologię pastoralną i liturgikę (rubryki). Był dobrze wykwalifikowanym wykładowcą, który czerpał z dwóch źródeł mądrości: objawienia i teologii pisanej (do wykładów teologii moralnej najpierw używał podręcznika autorstwa P. Colleta, a od 1826 r. podręcznika autorstwa A. Pohla) oraz z doświadczenia. Wykładał w sposób jasny, praktyczny i zajmujący; wykłady urozmaicał zawsze zabawnymi kazusami i dykteryjkami pouczającymi, a z życia swego posiadał ich obfitość niewyczerpaną". Przez 16 lat (1816-1832) pełnił też funkcję rektora (wówczas nazywanego prefektem) seminarium. Na początku jego rektorstwa zostały wprowadzone nowe nauki do seminaryjnego programu studiów, w 1818 r. przedłużono l. studiów do czterech, a także zaangażowano więcej wykładowców: od 1819 r. było ich trzech, od 1826 r.-pięciu, a od 1830 r.- sześciu. Z okazji wizytacji seminarium włocławskiego w 1825 r. przez władze misjonarskie, został sporządzony katalog biblioteki seminaryjnej, zawierający 1 600 pozycji. Natomiast w prowadzeniu gospodarstwa seminaryjnego Różycki nie wprowadził żadnych innowacji; ważniejszych inwestycji za jego rektorstwa nie było, a zaoszczędzone fundusze przekazał swojemu następcy - ks. Janowi Bobrowi. W ostatnich l. kadencji rektorskiej przyszło mu kierować seminarium w trudnych czasach powstania listopadowego, kiedy to wojska nieustannie zajmowały budynki seminaryjne.

Ze szczególnym zaangażowaniem zajmował się zielarstwem; uprawiał osobiście zioła w ogrodzie seminaryjnym, zbierał je, warzył i destylował, a potem sporządzone mikstury rozdawał ubogim. Miał opinię „Medyka" praktyka, który nieraz trafniej potrafił rozpoznać chorobę i zastosować właściwe lekarstwo niż niejeden z uczonych lek. Z tego względu był powszechnie znany we Włocławku.

W 1832 r., osiągnąwszy 70. r. życia, przeszedł. na emeryturę, ale mieszkał nadal w seminarium. Tutaj tez w 1835 r. obchodził uroczyście, w kościele seminaryjnym św. Witalisa, jubileusz 50-lecia kapłaństwa. Tutaj także zm. trzy l. późn., 17 IX 1838 r. Pochowany został w grobach katedry włocławskiej, pod kaplicą św. Marcina.