Ks. Zygmunt Sędzimir

(1881-1933), ksiądz, działacz społeczny, poseł na Sejm Ustawodawczy RP.

Urodził się 28 VII 1881 r. w Kole. Był synem Piotra, urzędnika miejskiego, i Marii z d. Grzelak. Początkową naukę pobierał w miejscowej dwuklasowej szkole elementarnej. Po jej ukończeniu uczęszczał do Klasycznego Gimnazjum Męskiego w Kaliszu. Był to okres intensywnej rusyfikacji szkolnictwa w Królestwie Polskim, kierowanej przez Aleksandra Apuchtina, Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1899 r. W tym samym roku wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. Pod kierunkiem wybitnych profesorów ukończył studia filozoficzno-teologiczne. Jednocześnie ukończył kurs nauk społecznych i politycznych. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk biskupa włocławskiego S. Zdzitowieckiego w jego prywatnej kaplicy w dniu 31 XII 1903 r. Bezpośrednio po święceniach biskup mianował go swoim kapelanem oraz sekretarzem, co świadczyło o jego zdolnościach i wiedzy. Na tym stanowisku pozostał do 1906 r.

W 1908 r. został mianowany prefektem szkolnym w powstającym Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Sióstr Nazaretanek w Częstochowie. Swoim doświadczeniem pomagał organizować i prowadzić działalność oświatową w tym gimnazjum, w którym uczono w języku polskim (po 1905), chociaż władze carskie kilka razy usiłowały wycofać to pozwolenie. W tym samym czasie był także kapelanem domu zakonnego Sióstr Nazaretanek, mimo że władze administracyjne nie pozwoliły na otwarcie kaplicy zakonnej. Uczył religii także w innych szkołach częstochowskich. We wszystkich szkołach organizował kółka patriotyczne, w których dzieciom i młodzieży dostarczał polskie książki. Natomiast dla robotników częstochowskich, i ludności wiejskiej w okolicach Częstochowy zorganizował tzw. lotną bibliotekę, z której polskie książki wypożyczano polskiej ludności. Policyjne władze rosyjskie szczególnie poszukiwały tej biblioteki, ale nie zdołały jej znaleźć, bowiem miejsce jej stale zmieniano. Nadto w Częstochowie zorganizował Towarzystwo Rzemieślniczo-Przemysłowe, zrzeszające polskich rzemieślników i właścicieli mniejszych zakładów przemysłowych. Taka działalność została uznana przez władze carskie za niebezpieczną dla nich i dlatego zażądały, aby opuścił dotychczasowe środowisko.

Biskup Zdzitowiecki w tej sytuacji mianował go w 1908 r. proboszczem w małej parafii Kamienica Polska, oddalonej kilkanaście kilometrów od Częstochowy. W tej miejscowości poparł działalność Stowarzyszenia Spożywców pod nazwą „Pomoc", skupiającego polską ludność. Z inicjatywy ks. Sędzimira w 1910 r. powstał tu Chrześcijański Związek Tkaczy, który nie tylko jednoczył tkaczy, ale organizował dla nich kupno materiałów produkcyjnych (przędzy).

Działalność ks. Sędzimira nie ograniczała się wyłącznie do spraw gospodarczych. Aktywnie uczestniczył również w życiu społecznym. Od 1909 r. był prezesem zorganizowanego przez siebie Kółka Rolniczego w Kamienicy Polskiej. Wcześniej istniejącą Spółdzielnię Spożywczą „Pomoc" przekształcił w Kasę Pożyczkowo-Oszczędnościową, zgodnie z wytycznymi władz kościelnych. Był także członkiem miejscowej rady gminnej i dozoru szkolnego oraz Polskiej Macierzy Szkolnej. Od 1917 r. pełnił stanowisko prezesa Związku Kółek Rolniczych w powiecie częstochowskim i członka zarządu Rady Opiekuńczej Powiatowej. Jednocześnie był członkiem sejmiku powiatu częstochowskiego. Dnia 11 I 1921 r. został prezesem Towarzystwa Pszczelarskiego okręgu częstochowskiego. Nadto w Kamienicy Polskiej zorganizował miejscową Straż Ogniową.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę został wybrany w dniu 26 I 1919 r. posłem z okręgu wyborczego Częstochowa-Radomsko do Sejmu Ustawodawczego. Kandydował z listy Centralnego Na- rodowego Komitetu Wyborczego Robotniczo-Włościańskiego. Był członkiem Polskiego Zjednoczenia Ludowego, które wystawiło go na kandydata na posła. Latem tego roku wraz z PZL przeszedł do Narodowego Zjednoczenia Ludowego. Przed podpisaniem traktatu pokojowego pomiędzy Polską a Rosją bolszewicką, podczas spotkania na Jasnej Górze w ostatnią niedzielę grudnia 1920 r. poddał surowej krytyce panujące stosunki polityczno-społeczne w kraju.

Posłem był w latach 1919-1922. W sejmie był członkiem Komisji Przemysłowo-Handlowej i Ko- misji Wojskowej. W swoich wystąpieniach koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach gospodarczych. Podkreślał, że warunkiem niepodległości była niezawisłość ekonomiczna i produkcja na potrzeby rynku wewnętrznego. W sprawach wojskowych przedstawił wniosek nagły w sprawie zamachu na wojsko polskie w Krzepicach w dniu 28 V 1919 r. Wśród jego licznych wypowiedzi na uwagę zasługują te, które dotyczyły reformy rolnej, uchwalonej 10 III 1919 r. W dniu 1 VII 1921 r. wyjechał jako delegat rządowy w sprawach polskiej emigracji do Stanów Zjednoczonych. W środowisku polonijnym przebywał ok. 3 miesięcy. Obok działalności polityczno-społecznej przejawiał także aktywność w sprawach kościelnych w diecezji częstochowskiej, do której został inkardynowany na mocy bulli papieża Piusa XI Vixdum Poloniae unitas z 18 X 1925 r. W dniu 14 I 1930 r. bp Kubina mianował go na stanowisko sekretarza generalnego, powstającego w diecezji częstochowskiej, Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Częstochowie. Podjął wielkie zadanie organizowania Akcji Katolickiej w diecezji i w poszczególnych parafiach. W tym celu przygotował statut i regulamin działania Akcji Katolickiej.

Inną dziedziną jego działalności była praca charytatywna. Różnym stowarzyszeniom dobroczynnym w diecezji nadał wspólny kierunek działania. Zjednoczył stowarzyszenia wychowawcze i opiekuńcze w „Związku Instytucji Opiekuńczych i Stowarzyszeń Dobroczynnych Caritas" w diecezji częstochowskiej, którego został dyrektorem 10 I 1931 r.

Wreszcie w diecezji częstochowskiej kierował wieloma sprawami gospodarczymi. W dniu 3 V 1929 r. bp Kubina mianował go kierownikiem budowy gmachu seminarium duchownego w Krakowie pod Wawelem, co w okresie wielkiego kryzysu gospodarczego było bardzo trudnym zadaniem. Podobną rolę spełnił przy budowie i modernizacji pomieszczeń dla tamtejszego Prywatnego Gimnazjum Męskiego im. Tadeusza Kościuszki Diecezji Częstochowskiej w Wieluniu (Gimnazjum Biskupie). Był honorowym radcą Kurii Biskupiej w Częstochowie. Za swoją działalność otrzymał kościelne odznaczenie „Pro Ecclesia et Pontifice". Zmarł nagle 2 III 1933 r. Został pochowany na cmentarzu grzebalnym Kule w Częstochowie.