Ks. Władysław Kubicki
Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 3, s. 99-100.
(1869-1937), ksiądz, profesor Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławsku, tłumacz, kolekcjoner.
Urodził się 5 V 1869 r. w Kożuchówku, k. Sokołowa Podlaskiego. Religijnie wychowany w domu, został wysłany do klasycznego gimnazjum w Częstochowie. Chociaż były to czasy szczególnego nacisku na rusyfikację szkół polskich pod naciskiem osławionego Apuchtina, to jednak tam spotkał się z osobą świątobliwego kapłana, Antoniego Janczaka, pod którego urokiem pozostał i który zapewne przyczynił się do rozbudzenia u niego powołania do stanu duchownego, i do umiłowania polskości.
W latach 1886-1891 uczył się we włocławskim Seminarium Duchownym, gdzie 8 XI 1891 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Aleksandra Bereśniewicza. Pracował najpierw jako wikariusz w Szadku, ale niebawem przeszedł do parafii Chodecz, gdzie pełnił obowiązki wikariusza do 1895 r. Ponieważ już w seminarium dał się poznać jako wybitnie uzdolniony, dlatego w tymże roku wysłano go do Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie w 1899 r. uzyskał magisterium z teologii.
Po powrocie łączył przez pewien czas zajęcia duszpasterskie i profesorskie. Został bowiem najpierw proboszczem maleńkiej parafii Lubomin, ale od 1900 r. objął probostwo w Lubaniu, położone blisko Włocławka. Był tu do 1919 r., kiedy przeszedł do parafii Świerczyn, gdzie był do swej śmierci w 1937 r. Widać z tego, że czuł się głównie duszpasterzem, ale nie przeszkodziło mu to zaistnieć także jako profesorowi i uczonemu.
Po powrocie ze studiów został zaraz zatrudniony w Seminarium Duchownym we Włocławku, gdzie wykładał literaturę polską i historię Kościoła. Słuchacze podkreślali, że jego wykłady prowadzone były piękną polszczyzną, uczył ich władania piękną mową ojczystą w słowie i piśmie. Chociaż profesorem przestał być już w 1907 r., to dalej służył młodzieży włocławskiej, ucząc religii w szkołach.
Był osobowością ciekawą i bogatą. Interesował się nie tylko literaturą polską i historią. Zastał w seminarium rozmaite zbiory archeologiczne i muzealne i te zaczął porządkować, kładąc podwaliny pod przyszłe Muzeum Diecezjalne. Musiał mieć zatem zacięcie kolekcjonerskie, bo niebawem sam zaczął gromadzić rozmaitego rodzaju zabytki, dzieła sztuki, rękopisy, nabywając je w sobie znany sposób, czyniąc swoje plebanie w Lubaniu i Świerczynie prawdziwymi galeriami sztuki, które umiłował i których strzegł pieczołowicie.
Był znakomitym znawcą języka łacińskiego i dlatego zaproponowano mu w 1924 r. współudział w tłumaczeniu De civitate Dei św. Augustyna. Ostatecznie tłumaczenia tego dzieła dokonał sam i zostało ono wydane drukiem w Poznaniu w latach 1930-1937. Jako badacz i tłumacz św. Augustyna, w 1930 r. wziął udział w Kongresie Eucharystycznym, jaki odbył się w Kartaginie.
Nie był synem Kujaw, lecz przez pracę we włocławskim Seminarium Duchownym i przez kujawskie parafie, gdzie pracował, z Włocławkiem i Kujawami związał się na trwałe, gromadząc wszelkie pamiątki z przeszłości Kujaw.
Trudno stwierdzić dlaczego, ale swoje cenne zbiory przeznaczył dla klasztoru jasnogórskiego w Częstochowie. Może przeczuwał, co stanie się z zasobami kultury we Włocławku podczas nadciągającej burzy wojennej.
Zmarł w Świerczynie 26 II 1937 r. i tam najpierw został pochowany. Jednak upomnieli się o niego parafianie z Lubania i 14 IV 1938 r. doczesne jego szczątki spoczęły ostatecznie na cmentarzu lubańskim.
W nekrologu współczesny mu ksiądz Kneblewski napisał, że Kujawy ze śmiercią tego kapłana, nieco przedwczesną, poniosły stratę, bo ukochał ziemię kujawską i zbierając pamiątki, chciał budzić u jej mieszkańców ducha patriotyzmu lokalnego, tak przecież ważnego, a który niestety coraz to bardziej zanika.
ADW, AKDW, sygn. AKDWI. pers. 166, Akta ks. Kubickiego W. (1869-1937); - [Buchalski F.], S.p. ks. Władysław Kubicki, radca duchowny, mag. św. Teologii „Kron. Diec. Włocł.", t. 31: 1937, s.146-147; Janowski P., Kubicki Władysław, [w:] EK, t. 10, Lublin 2004, k. 134-135; Kujawski W., Kubicki Władysław, [w:] SPTK, t. 6, s. 250-259; Kneblewski W., S.p. ks. Władysław Kubicki „Kron. Diec. Włocł.", 1937, t. 31, s. 147-148; Librowski S., Kubicki Władysław, [w:] PSB, t. 16, s. 24-25.
Witold Kujawski