Ks. Władysław Giszter

Z Włocławkiem, oprócz czasu nauki (w liceum, a później w Seminarium Duchownym) ksiądz Giszter związany był przez ponad połowę swojego życia. To tutaj po powrocie ze studiów pracował kolejno jako prefekt w Seminarium Nauczycielskim J. Steinbokówny (1929-1932), w gimnazjum sióstr urszulanek i w Państwowym Gimnazjum Mechanicznym (1932-1934). W 1934 r. został mianowany profesorem filozofii we włocławskim Wyższym Seminarium Duchownym (niestety tylko na rok w tym bowiem czasie powrócił ze studiów w Strasburgu i w Pa ryżu ks. Józef Iwanicki, który objął wykłady z filozofii). Od września 1935 r. do 1939 r. pełnił ksiądz Giszter nadal obowiązki prefekta, tym razem w państwowym gimnazjum w Zduńskiej Woli.

Podczas II wojny światowej najpierw został aresztowany i osadzony w więzieniu w Sieradzu. Następ- nie, po wyjściu z więzienia, przedostał się do diecezji kieleckiej, a później do sandomierskiej, gdzie podjął pracę duszpasterską jako wikariusz.

Po zakończeniu wojny w 1945 r. ksiądz Giszter powrócił do diecezji włocławskiej i został skierowany jako proboszcz do parafii Warta, gdzie pracował przeszło dwa lata. Proboszczem był jeszcze raz tym razem w parafii katedralnej we Włocławku (1949-1952). Należy podkreślić, że funkcję tę pełnił wprawdzie z ramienia kapituły katedralnej (należał do niej jako kanonik od 1948), ale jako proboszcz starał się być od niej niezależny. Zapisał się jako bardzo sumienny i zapobiegliwy rządca parafii, podejmując szereg inwestycji w katedrze. W czasie jego urzędowania dokonano pokrycia blachą miedzianą kopuł na kaplicach, uzupełniono brakujące cegły w ścianach katedry, na placu katedralnym położono cementowe płyty (były do 1991). Ksiądz Giszter zatrudnił w katedrze siostry ze Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi. Przygotował także kancelarię parafialną w budynku przy ul. Gdańskiej. Musiał też posiadać pewną biegłość w sprawach ekonomicznych, skoro został powołany do Rady Gospodarczej w kurii diecezjalnej oraz był administratorem wychodzącego we Włocławku ogólnopolskiego czasopisma teologicznego „Ateneum Kapłańskie” (1947-1950).

W 1947 r. bp Karol Radoński powołał księdza Gisztera na stanowisko profesora filozofii w Seminarium włocławskim, gdzie pracował przez 24 lata, aż do czasu przejścia na emeryturę (14 IX 1971). Wliczając rok nauczania filozofii przez księdza Gisztera jeszcze z okresu przedwojennego, można stwierdzić, że poświęcił ćwierć wieku pracy dydaktycznej i naukowej we włocławskim Seminarium i że był to zasadniczy rys jego kapłańskiej działalności. Z wykazu zajęć dydaktycznych ks. prof. W. Gisztera wynika, że prowadził wykłady z większości przedmiotów filozoficznych na różnych latach studiów (logika, historia filozofii, ontologia, teodycea) i to w podwójnej liczbie godzin etatowych.

W prowadzonych wykładach ze szczególnym zamiłowaniem propagował filozofię Tomasza z Akwinu w interpretacji swego mistrza ze studiów paryskich Jacques'a Maritaina, do którego często nawiązywał, ukazując go jako jednego z czołowych filozofów XX w., profesora wielu uczelni Europy i Ameryki, a przede wszystkim jako znakomitego tomistę. Ksiądz Giszter w filozofii Tomasza z Akwinu widział szczytowy punkt rozwoju chrześcijańskiej myśli, równocześnie zaś nurt intelektualnie ciągle żywy, otwarty na każdą nową prawdę, na nowe metody i problemy.

W świadectwach swoich studentów, ich wspomnieniach, ksiądz Giszter pozostał jako profesor bardzo wymagający, gdyż pragnął, aby przyszli kapłani posiadali solidną, gruntowną wiedzę, aby byli dobrze przygotowani do pełnienia swoich obowiązków na miarę niełatwych dla Kościoła czasów, które nadchodziły.

Ksiądz Giszter większość czasu poświęcił na nauczanie filozofii, stąd niewiele już pozostało mu możliwości na prace badawcze, pisanie i publikacje, chociaż nie zaniedbywał tego zadania. Jego dorobek pisarski (głównie artykuły naukowe i popularne) liczy około 30 pozycji (także opracowane przez siebie skrypty do wykładanych przedmiotów filozoficznych) warto zwrócić uwagę na pracę pt. Św. Augustyn czy św. Tomasz? (Opole 1949). Można powiedzieć, że opublikowany dorobek naukowy księdza Gisztera (nawet jak na profesora tylko „seminaryjnego") nie jest zbyt duży. To jednak, co zostało utrwalone w jego publikacjach, odznacza się samodzielnością myśli, erudycyjnym polotem, oryginalnością i dojrzałością.

W swojej naukowej twórczości ksiądz Giszter (podobnie jak to było na wykładach) z niezwykłym upodobaniem i zaangażowaniem zajmował się filozofią Tomasza z Akwinu, podkreślając jej nieprzemijającą wartość wśród licznych (zarówno jak i współczesnych) kierunków filozoficznych.

Ukazywał przede wszystkim aktualność realistycznej, opartej na doświadczeniu i zdrowym rozsądku, egzystencjalnej metafizyki Akwinaty, według niego zdolnej uzdrowić nawet współczesną myśl filozoficzną, która od czasów Kartezjusza i Kanta schodziła na bezdroża subiektywizmu i relatywizmu.

Ksiądz Giszter był też znakomitym polemistą, który potrafił umiejętnie, poprawnie logicznie i w sposób kompetentny bronić swojego stanowiska. W pamięci uczniów i czytelników jego tekstów pozostał ostry spór filozoficzny (znalazł on odzwierciedlenie na łamach „Tygodnika Powszechnego” i „Ateneum Kapłańskiego”), jaki prowadził w latach 1957-1959 z o. prof. Mieczysławem Albertem Krapcem - dziś światowej sławy znawcą filozofii Tomasza z Akwinu, reprezentantem tzw. tomizmu egzystencjalnego i współtwórcą Lubelskiej Szkoły Filozoficznej w kwestii poznawalności Boga i m.in. wartości (przydatności) teorii analogii bytu.

Jego praca, kapłańska postawa i wysiłki naukowo-dydaktyczne zostały także docenione przez władze diecezjalne, czego wyrazem jest otrzymana w 1948 r. od bp. włocławskiego K.M. Radońskiego godność kanonika gremialnego kapituły katedralnej we Włocławku.

Zmarł 2 IV 1974 r. we Włocławku i tutaj też 4 kwietnia został pochowany w kwaterze kapłańskiej na cmentarzu komunalnym. Nazwisko jego figuruje na tablicy upamiętniającej zmarłych profesorów w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku.