ks. Stanisław  Stefan Olejnik

Mimo że otwierała się przed nim możliwość kontynuowania pracy naukowej i przygotowania habilitacji, został skierowany do pracy duszpasterskiej w rodzimej diecezji włocławskiej, odczuwającej wojenną stratę ponad połowy kapłanów. Po miesięcznym wikariacie w parafii katedralnej we Włocławku (VIII 1948) podjął obowiązki prefekta w Gimnazjum dla Dorosłych (IX 1948-VIII 1950), a równolegle zlecono mu funkcje notariusza w Sądzie Kościelnym (VIII 1948 - VIII 1949) i kapelana sióstr urszulanek. Od początku sierpnia 1949 r. został wikariuszem pa rafii św. Jana Chrzciciela we Włocławku i obrońcą węzła małżeńskiego w Sądzie Kościelnym.

Zwolniony z funkcji pełnionych w diecezji, 1 IX 1950 r. podjął pracę w charakterze adiunkta na Wydziale Teologicznym UW, a także wykłady w Seminarium Metropolitalnym. Od października 1953 r. podjął także wykłady z teologii moralnej w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku (prowadził je nieprzerwanie 49 lat, do 2002 r.). W roku akademickim 1953/1954 przedstawił pracę „Eudamonizm. Studium nad podstawami etyki”, która stała się podstawą kolokwium habilitacyjnego i nadania mu 15 VI 1954 r. przez Radę Wydziału tytułu doktora habilitowanego. Na początku roku akademickiego 1954/1955 stał się ipso facto pracownikiem utworzonej pod egidą państwową  - po likwidacji wydziałów teologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim i UW-Akademii Teologii Katolickiej (ATK) w Warszawie.

Jako moralista ks. Olejnik podejmował pionierskie wtedy tematy oceny moralnej eksperyment lekarskich, nowych dróg teologii moralnej czy znamion humanistycznych etyki katolickiej. W tym też czasie zainicjował, trwającą przez kilka następnych lat, praktykę letnich obozów dla alumnów, łączących w sobie walory turystyczne, styl harcerstwa i formację religijną. Doświadczenia będące po części owocem prac nieformalnej tzw. sekcji moralno-duszpasterskiej przy Kurii Diecezjalnej Włocławskiej, a po części efektem własnych poszukiwań przekładania wartości moralnych na praktykę duszpasterską stały się podstawą do wygłoszenia serii odczytów w diecezjach Polski na temat młodzieżowego duszpasterstwa turystycznego.

W pewnym zakresie wrócił do pracy we Włocławku w październiku 1956 r. został mianowany sędzią do niektórych spraw Sądu Kościelnego, a w I. 1957- 1959 pełnił funkcję wicerektora alumnów dwóch Pierwszych lat Wyższego Seminarium Duchownego, którzy mieszkali na ul. Łęgskiej (gmach Liceum im. Długosza). W l. 1957-1960 należał do zespołu redakcyjnego „Ateneum Kapłańskiego". W I. 1958-1964 był diecezjalnym duszpasterzem służby zdrowia.

W czerwcu 1958 r. złożył rezygnację z pracy na ATK. Nadal mieszkając we Włocławku, podjął od roku akademickiego 1958/1959 pracę na Wydziale filozoficznym KUL, ale prowadził wykłady także na wydziale Teologii i Wydziale Humanistycznym. Na skutek starań rektora ATK władze państwowe obiecały nadać mu tytuł docenta, jeżeli wróci na uczelnię warszawską. Wrócił i 9 XI 1959 r. nadano mu tytuł docenta, 16 XII tr. został powołany na docenta etatowego przy Katedrze Teologii Moralnej Szczegółowej, a w rok później na jej kierownika. Nadal jednak, aż do 1968 r., dojeżdżał z wykładami na KUL. W I. 1960-1966 był prodziekanem Wydziału Teologii ATK, a w l. 1966-1969 jego dziekanem.

Szczególnym momentem w życiorysie naukowym ks. Olejnika stała się ogłoszona 1 V 1969 r. nominacja na członka jedynego zza tzw. żelaznej kurtyny, czyli krajów Europy Środkowej pozostającej pod rządami komunistycznymi- Międzynarodowej Komisji Teologicznej, powołanej przez papieża Pawła I przy Kongregacji Nauki Wiary jako gremium pomocne w studiowaniu ważniejszych problemów doktrynalnych. Ale i tym razem, podobnie jak w 1964 r., kiedy to kard. Stefan Wyszyński chciał zabrać ks. Olejnika na sesję Soboru Watykańskiego II jako swojego doradcę teologicznego, władze komunistyczne odmówiły mu wydania paszportu na inauguracyjne posiedzenie Komisji. Dopiero po interwencji Stolicy Apostolskiej mógł udać się na kolejne posiedzenie. Od tego czasu odbył kilka podróży zagranicznych, wykorzystując je także w celach naukowych.

W I. 1964-1975 był przewodniczącym Sekcji Polskich Teologów Moralistów. W tym czasie, pod jego redakcją powstał Słownik łacińsko-polski terminów teologicznomoralnych. W I. 1967-1975 był członkiem Komisji ds. Nauki Katolickiej przy Episkopacie Polski, a w l. 1974-1987 członkiem Rady Naukowej Episkopatu Polski. W 1973 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w siedem lat później profesora zwyczajnego. Doprowadził do powstania na ATK Katedry Teologii Duchowości (1978) i był jej pierwszym kierownikiem. W 1979 r. zainicjował we Włocławku klub naukowo-dyskusyjny „Krąg”, przekształcony w 1984 r. w Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego.

W ciągu ponad czterdziestu lat pracy dydaktycznej na polskich uczelniach katolickich przez jego seminarium naukowe przeszło około 120 magistrów i 22 doktorantów. Jego uczniowie zasilili w znacznej części kadrę naukową seminariów duchownych w Polsce. Własne jego zainteresowania badawcze skupiały się na tematyce najbardziej istotnej dla polskiej rzeczywistości katolickiej. Polska myśl teologiczna, odcięta po wojnie z powodów ideologicznych od kontaktów z ośrodkami naukowymi Zachodu, w większości sama musiała wypracowywać swoje oblicze. I ten nurt odczytania novum teologii moralnej i etyki katolickiej w rzeczywistości powojennej stale był aktualny w jego twórczości. Był bodaj pierwszym w Polsce, który niemal równolegle z doniesieniami o próbach przeszczepów organów ludzkich podjął tę problematykę od strony moralnej zarówno w swoich wykładach, jak i w publikacjach. Dodatkową specyfiką były próby ukazywania prawdziwej treści doktryny katolickiej, fałszowanej przez piśmiennictwo marksistowskie.

Ma znaczny publikowany dorobek naukowy. Pełna bibliografia jego publikacji liczy ok. 180 pozycji: 25 książek i ok. 150 artykułów. Największym jego osiągnięciem, opus vitae, jest podręcznik teologii moralnej, nad którym pracował od l. 50, wielokrotnie go przerabiając i udoskonalając; ostatecznie został on wydany w trzech wersjach: jednotomowej - W odpowiedzi na dar i powołanie Boże. Zarys teologii moralnej (Warszawa 1979), siedmiotomowej - Dar. Wezwanie. Odpowiedź. Teologia moralna (Warszawa 1988-1994) i trzytomowej (Włocławek 1998-2000). Ponadto opublikował swoje wspomnienia pt. Takie to były czasy, tacy to byli ludzie. Karty z dziennika (Wrocław 2009), w których odkrył m.in. więzy wieloletniej przyjaźni z Karolem Wojtyłą papieżem Janem Pawłem II i zaprezentował korespondencję między nimi.

Uhonorowany został dedykowanymi mu publikacjami: przez Wydział Teologiczny ATK pracą zbiorową pt. Przemoc i terror (2001), z racji 50-lecia pracy naukowej, a przez Seminarium włocławskie księgą jubileuszową W służbie Kościołowi i nauce (1994) oraz trzecim tomem „Studiów Włocławskich” wydanym w 2000 r. (tam też znajduje się bibliografia jego publikacji doprowadzona do 1999 r.). W 2007 r. (14 XI) został wyróżniony tytułem doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu.

Doceniony został nadaniem mu godności papieskich: kapelana papieskiego (1971), prałata honorowego (1983), protonotariusza apostolskiego (1994). Z „Pro memoria" kard. Stefana Wyszyńskiego wiadomo, że w 1962 r. biskup włocławski Antoni Pawłowski umieścił go w trójce kandydatów na biskupa pomocniczego we Włocławku. W 1988 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zawsze pielęgnował więzy łączące go z bliskimi mu społecznościami lokalnymi. Nosił w sercu sentyment do rodzinnego miasta Kalisza: należał do Stowarzyszenia Byłych Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. A. Asnyka, Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Kaliszu przekazał swój księgozbiór i spuściznę pisarską. Podkreślał zawsze swoją tożsamość z diecezją włocławską. O wiele więcej niż formalne więzy łączyły go z uczelnią war- szawską. Od 1966 r., przez niemal pół wieku, mieszkał w podwarszawskim Izabelinie, gdzie był współzałożycielem Klubu Miłośników Izabelina i Puszczy Kampinoskiej (1990) i otrzymał odznaczenie „Izabelińczyk roku 2004".

Ostatnie trzy lata życia spędził w domu księży emerytów we Włocławku-Michelinie. Zmarł we Włocławku 16 IV 2014 r. Pochowany został na Cmentarzu Tynieckim w Kaliszu.