Ks. Piotr Piotrkowski (Noteski)

(przed 1500-1561), kanonik włocławski, skarbnik biskupi, autor kopiariusza z 1551 r., współwłaściciel i proboszcz Piotrkowa Kujawskiego.

Data i miejsce jego urodzenia nie są znane. Najprawdopodobniej urodził się przed 1500 r. w rodzinnej wsi Noteć (Noć) w pow. radziejowskim. Wskazywałoby na to używanie przy imieniu określenia „Noteski", chociaż pisał się również „z Piotrkowa" od wsi Piotrkowo (ob. Piotrków Kujawski), powszechnie znany jest jednak jako Piotr Piotrkowski.

Dziadkiem jego był Piotr zwany Refa vel Rofa (wzmian. 1479), po którym otrzymał imię, a rodzicami jego byli Mikołaj z Noci (Nicolaus Nothesski, zm. 1507) i Barbara Mielżyńska h. Nowina, córka Jana i Katarzyny z Brudzewskich (zm. 1521). Był najstarszym z czworga rodzeństwa. Jego braćmi byli Jakub, Szymon oraz siostra Elżbieta, która wyszła za mąż za Piotra Budzisławskiego h. Szreniawa w 1529 r.

O jego dzieciństwie i pierwszych latach nic nie wiemy. Nie jest też wiadomym, kiedy podjął decyzję o wstąpieniu do stanu duchownego i czy w ogóle miał w tym kierunku jakiekolwiek przygotowanie. Zapewne w karierze tej pomógł mu wuj ks. Stanisław Mielżyński (zm. 1530), który był kanonikiem włocławskim, gnieźnieńskim, poznańskim, a od 1518 r.. kustoszem katedry w Gnieźnie.

Występuje Piotr jako osoba duchowna już w 1507 r. Dwa lata później (28 III 1509) przejął bogate probostwo w Piotrkowie. W wizytacjach kościelnych nazwany był rektorem piotrkowskiego kościoła parafialnego. I od tego roku bracia: ks. Piotr, Jakub i małoletni Szymon (opiekę nad nim sprawował ks. Piotr do pełnoletniości w 1522 r.), tj. bracia rodzeni niedzielni (tzn. bez rozdziału, na wspólnym majątku) byli dziedzicami Piotrkowa. Z kolei z racji oprawy ze wsi Wiekowo, pow. gnieźnieński, po zmarłej ich matce Barbarze Mielżyńskiej procesowali się ze stryjami ks. Stanisławem i Mikołajem, braćmi Mielżyńskimi z Mielżyna, o prawo spadkowe. Dopiero w 1521 r. ks. Piotr w imieniu własnym i małoletniego brata Szymona skwitował stryja Mikołaja Mielżyńskiego z wieczności do tej wsi. Tego samego roku odsprzedał mu tę wieś za sumę 300 grzywien. Ks. Piotr i jego bracia uzyskali w 1508 r. intromisję, czyli wprowadzenie nowego dziedzica w posiadanie dóbr tych wujów w ówczesnym mieście Mielżynie oraz we wsiach Lipe i Ruchocino.

Ks. Piotr i Szymon, dziedzice niedzielni w Dębkach, pow. kcyński, i Piotrkowie, połowę wsi Dęby w pow. konińskim, kupioną od Michała Powidzkiego sprzedali wyderkafem w 1515 r. za 200 zł. Janowi Trzebuchowskiemu h. Ogończyk. Ponadto z wyroku starosty wielkopolskiego mieli oni zapisane pewne sumy na mieście królewskim Powidz. Oprócz regulowania własności spadkowych po matce w Wielkopolsce prowadził także ks. P. Piotrkowski działalność duszpasterską w swojej parafii oraz pełnił funkcje kurialne.

Był najdłużej sprawującym urząd proboszcza w dziejach tego kościoła, którym zarządzał przez 52 lata. Taki zapewne długi staż na parafii spowodował, że dokładnie poznał życie i problemy parafian. Był kolekcjonerem dzieł sztuki i bibliofilem. Posiadał bardzo okazały księgozbiór (ok. 100 woluminów) Szczególnie żywo interesował się kwestią piotrkowskiej szkoły, którą na nowo powołał i utrzymywał w niej nauczyciela.

Ks. Piotr Piotrkowski pozostawił trwałe ślady swego administrowania w parafii. Największym jego osiągnięciem było wystawienie na fundamentach spalonej świątyni murowanego kościoła, który funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Wyposażył go w ołtarz główny i ozdobił ołtarzami bocznymi oraz zaopatrzył w odpowiednie sprzęty liturgiczne (min. pozłacana monstrancję, kielichy, ornaty i dzwony). Kościół pw. Bożego Ciała, św. Jakuba, św. Witalisa i Matki Boże konsekrował biskup kujawski Jan Drohojowski w sierpniu 1555 r. Ksiądz Piotrkowski był pierwszym proboszczem, który korzystał z dwóch prebend, tj piotrkowskiej i lubsińskiej. Na dobrach swych zabezpieczył też legat na potrzeby tej świątyni.

Z powodu rozlicznych obowiązków w diecezji w parafii często nie rezydował, ale utrzymywał w nie dla posługi duszpasterskiej dwóch wikariuszy, którym płacił po 20 florenów rocznie.

Doszedł także do wielu godności i funkcji duchownych w diecezji. Dnia 22 X 1528 r. biskup kujawski Maciej Drzewicki z Drzewicy mianował go kanonikiem włocławskim po rezygnacji Franciszka Golińskiego. Po 12 latach kapituła katedry włocławski wybrała go na swego prokuratora, czyli ekonoma, p Andrzeju Duchnickim, doktorze dekretów i archidiakonie pomorskim. Ponadto pełnił funkcję skarbnik biskupiego i prefekta ds. budowy i rozbudowy katedry oraz konserwatora przedmiotów liturgicznych i sprzętów kościelnych. Oprócz stalli w katedrze włocławskiej posiadał jeszcze kanonię w Kruszwicy funduszu Papros (13 łanów) i beneficjum w Piotrkowie. Od biskupa Łukasza Górki otrzymał folwark gracjalny za rzeką Zgłowiączką. Kapitula kruszwicka obdarowała go wsią Oślanowice, zaś włocławska wsią praestimonialną Smólsk (Smolsko) Duchowny, czyli Papowicami. W 1545 r. król Zygmunt I na prośbę P. Piotrkowskiego zmienił nazwę Smólsk (Smolsko) na Smoleńsko. Uczynił to na cześć Smoleńska utraconego na rzecz Moskwy, P. Piotrkowski zarządzał nimi do swojej śmierci. Potem nabył je Andrzej Dąmbski (1588).

Zmarł 6 III 1561 r. Miejsce pochówku nieznane.