Embedded Files
Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 9, s. 31-32.
(1892-1940?), ks., nauczyciel i dyr. szkół włocławskich, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych
Urodził się 25 XI 1892 r. w Jabłonce, par. Kleczew, pow. koniński; syn Jana i Weroniki. W 1913 r. ukończył siedmioklasową Szkołę Handlową w Kaliszu, co zostało uznane za równoznaczne ze świadectwem dojrzałości ze szkoły średniej matematyczno-przyrodniczej. Alumn WSD we Włocławku w l. 1916-1919. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 VI 1919 r. od sufragana diecezji kujawsko-kaliskiej, bpa Wojciecha Owczarka. Po święceniach skierowany został na studia matematyczne na Wydziale Filozoficznym UJ w Krakowie. Studiował tam w l. 1919-1924, formalnie mając etat wikariusza w parafii Brześć Kujawski, a następnie Goszczanów (1 VIII 1920-II 1921).
W czasie studiów pełnił funkcję kapelana w domu generalnym zgromadzenia sióstr sercanek w Krakowie przy ul. Garncarskiej. Po powrocie ze studiów został prefektem gimnazjum związkowego w Kaliszu, rezydując przy kościele sióstr nazaretanek (poreformackim) (VIII 1924-1925), a potem został wikariuszem parafii kolegiackiej w Kaliszu (m.in. dokonał remontu wikariatki) i kapelanem więzienia (13 X 1924-20 VIII 1925). W kolegiacie, wraz z ks. Stanisławem Śmietanko, próbował zdynamizować i przywrócić dawny splendor nabożeństw w świątyni.
Po przeniesieniu do Włocławka pełnił kolejno funkcje: prof. matematyki i fizyki oraz pomocnika dyrektora Liceum im. Piusa X (1925-VII 1931), prof. i dyrektora Gimnazjum im. Piusa X (VII 1931-I 1932), dyrektora Gimnazjum im. ks. Jana Długosza (18 I 1932-1939). Równocześnie był sędzią prosynodalnym przy Sądzie Duchownym we Włocławku (1931- 1936). Od 1938 r. był członkiem Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego we Włocławku. Kan. gremialny kapituły katedralnej od 1 IX 1931 r.
Aresztowany został podstępnie razem z gronem nauczycieli włocławskich przez Niemców 21 X 1939 r. we Włocławku. Został osadzony w obozach przejściowych Rudau i Grossmischen k. Królewca. Zginął w nieustalonym miejscu i czasie, prawdopodobnie w 1940 r. Ostatni ślad, z IX 1940 r. wskazywał na pobyt w obozie jenieckim na terenie dawnych Prus.
ADW AKDW Akta pers. ks. M. Chwiłowicza, sygn. 36;- Schematyzmy.... 1917-1939; Dębiński J., Biskupie Gimnazjum im. Ks. Jana Długosza we Włocławku w l. 1916-1939, Studia Włoch." 8 (2005), s. 355-369; Epitafium, Życ. Włocł." 1971, nr 16 (22 IV), s. 8 (błędne imię - Aleksander); Jacewicz W., Woś J., Martyrologium, s. 444; Kostrzewski P., Kontakty biskupa Teodora Kubiny z duchowieństwem i wiernymi diecezji częstochowskiej w tzw. Kraju Warty w okresie okupacji niemieckiej 1939-1945, „Veritati et Caritati" 6 (2016), s. 187; Librowski S., Materiały, s. 309-310 (miejsce urodzenia sytuuje w pow. międzychodzkim); tenże, Ofiary zbrodni niemieckiej spośród duchowieństwa diecezji włocławskiej 1939-1945, Włocławek 1947, s. 18-19; Walczak M., Ludzie nauki i nauczyciele podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych, Warszawa 1995, s. 231 (błędnie, że był dyr. Państwowego GZK we Włocławku, aresztowany ok. 18 X 1939, wywieziony do obozu w Hohenbruch-Rudau na terenie Prus Wschodnich, następnie zesłany do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie miał zostać zamordowany). Fot. z arch. biblioteki WSD.
Antoni Poniński
Page updated
Google Sites
Report abuse