Ks. Michał Ślipek

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 4, s. 157-159.

pseud. Dzwon, (1907-1971), ksiądz, historyk sztuki, kapelan 336. pułku piechoty i Armii Krajowej, podpułkownik rezerwy.

 

Urodził się 27 VIII 1907 r. w Dziegorzewie, par. Charłupia Mała, k. Sieradza, jako syn Stanisława i Urszuli z d. Szalek. W l. 1919-1927 uczęszczał do Gimnazjum Humanistycznego w Sieradzu. Po uzyskaniu w 1927 r. matury wstąpił w tym samym roku do włocławskiego seminarium duchownego, które ukończył w 1932 r. Święcenia kapłańskie z rąk bpa Karola Mieczysława Radońskiego przyjął 19 VI 1932 r. Jako neoprezbiter z dniem 1 VIII 1932 r. został skierowany do pracy duszpasterskiej w par. Przedecz. Rok później został wikariuszem par. św. Mikołaja w Kaliszu, a od 1 I 1935 r. wikariuszem par. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku. 1 IX 1937 r. przeniesiony został na wikariat do par. św. Jana we Włocławku. W 1938 r. uzyskał na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie tytuł magistra teologii. Zajmował się też malarstwem oraz pisał wiersze. Władze diecezjalne, widząc jego liczne zainteresowania, wysłały go 19 IX 1938 r. na studia w zakresie historii sztuki na Uniwersytecie Józefa Piłsudskiego w Warszawie.

Jako student udzielał się w duszpasterstwie akademickim. W 1939 r. został mianowany kapelanem Legii Akademickiej, a w lipcu 1939 r. był kapelanem obozu wojskowego Legii Akademickiej na Wołyniu. 3 IX 1939 r. udało mu się dotrzeć do Warszawy, gdzie został kapelanem 2. Pułku Obrony Pragi i 36. Pułku Legii Akademickiej (przemianowanego na 336. Pułk Legii Akademickiej), broniącego odcinka na Saskiej Kępie. Będąc kapelanem, towarzyszył żołnierzom w różnych akcjach bojowych przeciwko Niemcom. Za bohaterstwo w obronie Warszawy odznaczony został przez rząd w Londynie Orderem Virtuti Militari V klasy (nr 14342).

Po zakończeniu walk o Warszawę powrócił na teren diecezji włocławskiej. W swojej rodzinnej par. Charłupia Mała w dniu 1 XI 1939 r. wygłosił patriotyczne kazanie. Zagrożony aresztowaniem musiał opuścić rodzinne strony. W lutym 1940 r. został mianowany proboszczem par. św. Jana we Włocławku. Za otwarcie zamkniętego przez Niemców kościoła św. Stanisława we Włocławku był poszukiwany przez gestapo. W marcu 1940 r. po krach na Wiśle przedostał się do Lipna, a stąd do Czernikowa. Do listopada 1940 r. pomagał w pracy duszpasterskiej ks. Stanisławowi Piotrowskiemu, a po jego aresztowaniu przez gestapo 2 listopada przejął jego obowiązki. Mianowany został dziekanem dekanatów czernikowskiego i lipnowskiego. Był czasowo aresztowany za używanie j. polskiego podczas nabożeństw. W swojej pracy na Zawiślu niósł pomoc duszpasterską w parafiach: Osiek n. Wisłą, Czernikowo, Mazowsze, Działyń i Trutowo, gdzie był proboszczem w l. 1941-1945. Od początku pobytu na ziemi dobrzyńskiej zaangażował się w walkę cywilną z okupantem, a najpóźniej w 1941 r. został żołnierzem konspiracji, w szeregach ZWZ-AK. Zaprzysiężony prawdopodobnie przez Henryka Kopczyńskiego, pseud. Surma, komendanta Obwodu AK Lipno. Przyjął pseud. Dzwon. Udzielał się charytatywnie, wysyłając paczki żywnościowe do obozów jenieckich. Uczył konspiracyjnie dzieci, przygotowując je do przyjęcia pierwszej Komunii świętej. Zarówno w duszpasterstwie, jak i nauce religii pomagała mu Genowefa Jasińska-s. Norberta ze Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi.

Latem 1944 r. został powołany na stanowisko kapelana Okręgu AK Pomorze przez ppłka Jana Pałubickiego, pseud.: Gradus, Janusz, Piorun, i kierował referatem duszpasterstwa w tej komendzie. Na tym stanowisku rozwinął rozpoczęte w 1943 r. prace związane z organizacją tajnego duszpasterstwa na Pomorzu, współpracując w tym zakresie z księżmi: Józefem Rosińskim, pseud. Ira, Tadeuszem Szmidtem, pseud. Wierny, Janem Hącią, pseud. Życzliwy oraz kamilianinami Józefem Baratynem i Antonim Sołtusiakiem, pseud. Piotr. Na skutek nieporozumień związanych z metodami pracy konspiracyjnej stosowanymi przez nowego komendanta okręgu mira Franciszka Trojanowskiego, pseud. Fala, odszedł 22 X 1944 r. z KO AK Pomorze. Po aresztowaniu przez Niemców 1 VIII 1944 r. i osadzeniu w lipnowskim więzieniu, staraniem miejscowych urzędników niemieckich wyszedł na wolność.

Po zakończeniu II wojny światowej, 20 IV 1945 r. został mianowany proboszczem par. św. Gotarda w Kaliszu, pełniąc jednocześnie funkcję prefekta w Liceum Handlowym w Kaliszu. W najtrudniejszym okresie stalinizmu, 15 X 1950 r. został administratorem par. Brześć Kuj., którą to funkcję pełnił do 1955 r. 9 IV 1952 r. został dziekanem dekanatu brzeskiego.

W 1955 r. (10 II) podjął studia w zakresie historii sztuki na KUL-u, gdzie w marcu 1958 r. uzyskał tytuł magistra. Tego samego roku, 10 XII 1958 r., został proboszczem par. Dobrego Pasterza w Ślesinie, k. Konina. 16 IV 1970 r. otrzymał awans na stopień ppłka rezerwy. Zmarł 2 V 1971 r. w Ślesinie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

ADW, Akta pers. Ks. M. Ślipka, bez sygn.; AMS, Kolekcja zbiorów dr. Konrada Ciechanowskiego, Listy ks. M. Ślipka do K. Ciechanowskiego; CAW, Akta pers. 1530/73/29; FAPAK, KO, t. osob. Ślipek M.; Armia Krajowa na Pomorzu. Materiały sesji naukowej w Toruniu w dniach 14-15 listopada 1992 r., pod red. E. Zawackiej, M. Wojciechowskiego, Toruń 1993, s. 40; Burchacki T., Kapelan pułkowy z Saskiej Kępy...Wrocławski Tygodnik Katolików" 1976, nr 40, s. 4; Chrzanowski B., Gąsiorowski A., Steyer K., Polska Podziemna na Pomorzu w latach 1939-1945, Gdańsk 2005, s. 129, 131, 149; Humeński J., W służbie Ojczyzny Ogólnokrajowe spotkania księży byłych kapelanów Wojska Polskiego - uczestników II wojny światowej oraz kapelanów Sil Zbrojnych PRL, Warszawa 1969, s., 29, 61; Informator Kościoła Katolickiego w Polsce 1935-1937, Warszawa 1936, s. 78; Jacewicz W., Woś J., Martyrologium, z. 4, s. 428, 490, 506; Jędrzejczak M., Siostry Wspólnej Pracy, [w:] Życie religijne w Polsce pod okupacją hitlerowską 1939-1945, pod red. Z. Zielińskiego, Warszawa 1982, s. 903; Kruszyński Cz., Ks. Michał Slipek, "Kron. Diec. Włocł.", 1971, t. 54, s. 192-193; Ks. ppłk Michał Ślipek, Saska Kępa - wrzesień 1939 r., [w:] Wspomnienia wojenne kapelanów wojskowych 1939-1945, pod red. J. Humeńskiego, Warszawa 1969, s. 74; Librowski S., Diecezja włocławska, [w:] Życie religijne w Polsce pod okupacją hitlerowską 1939-1945, pod red. Z. Zielińskiego, Warszawa 1982, s. 123; Odziemkowski S.J., Spychała B., Duszpasterstwo wojskowe w Drugiej Rzeczpospolitej, Warszawa 1987, s. 214; Podlewski S., Wierni Bogu i Ojczyźnie. Duchowieństwo katolickie w walce o niepodległość Polski w drugiej wojnie światowej, Warszawa 1971, s. 26, 46, 76-77; Rómmel J., Za Honor i Ojczyznę, Warszawa 1958, s. 381; Szwedo B., Zawsze w pierwszej linii. Kapłani odznaczeni Orderem Virtuti Militari 1914-1921. 1939-1945, Warszawa 2004, s. 143-145; Waszkiewicz Z., Duszpasterstwo w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczpospolitej (1918-1939), Toruń 2000, s. 262; Wesołowski Z., Order Virtuti Militari i jego kawalerowie, Miami 1992, s. 614, 751; Ziółkowski B., Tajne nauczanie, s. 133-134.

 

Józef Dębiński