Ks. Michał Szwabiński
Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 3, s. 177-178.
(1901-1942), ksiądz, działacz społeczny i związkowy we Włocławku; więzień i ofiara niemieckich obozów koncentracyjnych.
Urodził się 8 IX 1901 r. w Nadrenii. Później przeniósł się z rodzicami, Tomaszem i Cecylia z d. Piątek, do Francji. W latach 1913-1919 był uczniem Kolegium św. Karola w Volkenburg w Holandii, prowadzonym przez zgromadzenie oblatów. W 1920 r. wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku i odbył tutaj studia filozoficzno-teologiczne. Święcenia kapłańskie przyjął 29 VI 1924 r. we Włocławku. Z domu rodzinnego wyniósł znajomość języka niemieckiego i francuskiego, pogłębioną jeszcze w czasie nauki szkolnej w Holandii, a później podczas wakacyjnych wyjazdów do rodziców we Francji.
Najpierw krótko był wikariuszem w parafii Parzno, skąd 20 VIII 1924 r. został przeniesiony na stanowisko wikariusza parafii św. Stanisława we Włocławku, co może wskazywać, że należał on do stowarzyszenia charystów, temu bowiem stowarzyszeniu bp Stanisław Zdzitowecki parafię tę powierzył. W następnym roku (25 VI) został przeniesiony do Sieradza na stanowisko prefekta szkół powszechnych i kapelana szpitala. Wytrwałą pracą zyskał tutaj uznanie proboszcza i wiernych.
Gdy prymas August Hlond na początku 1927 r. poprosił ordynariusza włocławskiego Władysława Krynickiego o odpowiedniego księdza ze znajomością języków francuskiego i niemieckiego, który mógłby poświęcić się pracy pasterskiej wśród uchodźców polskich, wybrano ks. Szwabińskiego. Od maja 1927 r pracował przez pięć lat wśród Polaków w Liége i Marcinelle. Gorliwością i inicjatywą w zakładaniu oraz prowadzeniu organizacji katolickich zyskał sobie uzna- nie robotników polskich oraz ich rodzin.
W 1932 r. powrócił do diecezji i został skierowany do pracy we Włocławku: od 1 VII 1932 r. objął stanowisko wikariusza w parafii św. Jana, a 19 września tr. został mianowany prefektem w zawodowej szkole dokształcającej.
Władza diecezjalna pragnęła, aby objął także patronat nad Chrześcijańskim Zjednoczeniem Zawodowym we Włocławku, ale on tłumaczył się, że nie zna warunków polskich i najchętniej pracowałby jedynie w duszpasterstwie. Pomimo tych zastrzeżeń już w drugiej połowie 1932 r. występuje w dokumentach Starostwa Powiatowego we Włocławku jako patron Chrześcijańskiego Zjednoczenia Zawodowego. Przyczynił się do umocnienia i rozwoju chrześcijańskich związków zawodowych (liczyły one wtedy najwięcej członków spośród wszystkich związków zawodowych w mieście) przez zorganizowanie ich na zasadzie samowystarczalności, co zdecydowało o stworzeniu trwałych podstaw finansowych, utworzenia koła żon związkowców oraz wznowienia Stowarzyszenia Młodzieży Pracującej „Odrodzenie". Rozwinął prowadzoną już od kilku lat działalność oświatową wśród robotników, opierając ją w 1932 r. na statucie ogólnopolskiego Stowarzyszenia Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego oraz zorganizował samodzielne Towarzystwo ChUR, które zostało zalegalizowane we włocławskim starostwie. Współdziałał w tym zakresie z prezesem ChUR-u ks. Stefanem Wyszyńskim, swoim kolega kursowym z seminarium włocławskiego, a późniejszym Prymasem Polski.
Był członkiem Zarządu Bratniej Pomocy Duchowieństwa Rzymskokatolickiej Diecezji Włocławskiej (w latach 1932-1939).
W 1934 r. (15 VI) został mianowany administratorem parafii w Grabkowie, która okazała się ostatnią jego placówką duszpasterską. Z odznaczeń państwowych ks. Szwabiński otrzymał za pracę na polu społecznym Złoty Krzyż Zasługi (1938).
W pierwszych dniach wojny, uciekając przed frontem wojennym, dotarł aż do Lublina. Wrócił stamtąd razem z ks. Stefanem Wyszyńskim i podjął pracę w swojej parafii Grabkowo. Po dwóch latach został aresztowany przez Niemców 6 X 1941 r. i umieszczony w klasztorze salezjańskim w Lądzie, a następnie 30 października t.r. przewieziony do Dachau. Zapisano go pod numerem 28414 i umieszczono na bloku 28. Przez pewien czas pełnił obowiązki tłumacza i prowadził kantynę dla więźniów. Miał zatem bardziej znośne, w stosunku do innych, warunki bytowania. Mimo wszystko, na wiosnę włączono go do grupy inwalidów. Zabrany został na śmierć przez uduszenie gazem 28 V 1942 r. Miejsce śmierci i pochowania są nieznane.
ADW, Akta pers. ks. M. Szwabińskiego, sygn.: pers. 340 (106 k.); Schematyzmy diecezji włocławskiej 1921-1939,- Jacewicz W., Woś J., Martyrologium, z. 4, s. 504; Librowski S., Materiały, s. 397; Librowski S., Ofiary, s. 148; [Szwabiński M.] M.S., 1929-1933 r. Czasy przełomowe. Walki. Ostateczne zwycięstwo, [w:] 1903-1933. Jednodniówka ku upamiętnieniu trzydziestolecia ruchu chrześcijańsko-społecznego we Włocławku, Włocławek 1933, s. 9-11; Włocławek, t. 2, s. 54, 243.
Kazimierz Rulka