Ks. Marian Rzeszowski

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 2, s. 155-156.

(1911-1982), ksiądz, homiletyk, profesor Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku.

 

Urodził się 23 I 1911 r. w Słupcy, woj. wielkopolskie. Jego rodzicami byli Ignacy i Bronisława z d. Krygrowska. Szkołę średnią Liceum im. Piusa X we Włocławku - ukończył w 1929 r. W tym samym roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Studia te przerwał po czterech latach i zapisał się na Wydział Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ). Po roku został przyjęty do Seminarium Duchownego w Częstochowie, którego alumni byli jednocześnie studentami Wydziału Teologii UJ. Studia seminaryjne ukończył w 1935 r. i w dniu 7 lipca tr. w bazylice jasnogórskiej otrzymał święcenia kapłańskie. Sfinalizował studia teologiczne na UJ, otrzymując w 1938 r. stopień magisterski, po przedstawieniu pracy na temat "Ks. Piotr Skarga jako kaznodzieja sakramentologii".

Podczas wojny podjął studia humanistyczne (anglistykę) najpierw na tajnym Kursie Akademickim w Częstochowie (Uniwersytet Ziem Zachodnich), a następnie już po wojnie -na Uniwersytecie Poznańskim. Przerwał je w 1947 r. i podjął studia doktoranckie na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W lipcu 1949 r. na Wydziale Teologicznym UW otrzymał, na podstawie pracy "O.C.C. Martindale TJ - kaznodzieja aktualny", doktorat teologii z zakresu homiletyki. Posiadł dobrą znajomość języków nowożytnych, m.in. angielskiego, niemieckiego i francuskiego. Zaraz po święceniach kapłańskich pracował w diecezji częstochowskiej. Pełnił funkcję prefekta w Kamieńsku (1935-1937) i Częstochowie (Gimnazjum i Liceum im. R. Traugutta) (1937-1944). Przez trzynaście miesięcy, od września 1947 r. do października 1948 r., z polecenia biskupa częstochowskiego, pełnił obowiązki redaktora tygodnika "Niedziela". W latach 1950-1953 był wykładowcą w Seminarium Duchownym we Wrocławiu. Z kolei przez niespełna rok był proboszczem w parafii Karpacz.

Do Włocławka ksiądz Rzeszewski przeniósł się w połowie 1954 r. i pozostał tu - poza kilkumiesięcznym okresem pracy proboszczowskiej w Koninie w 1958 r. aż do śmierci. Drugim epizodem proboszczowskim była czteromiesięczna funkcja proboszcza włocławskiej parafii pw. św. Jana (1960). Ta stałość została potwierdzona w 1958 r. inkardynacją, czyli przejściem z diecezji częstochowskiej i urzędowym włączeniem w skład duchowieństwa diecezji włocławskiej.

Głównym nurtem pracy księdza Rzeszewskiego było pisarstwo oraz wykłady i zajęcia w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Oprócz wykładów z teorii i praktyki kaznodziejstwa przez wiele lat nauczał teologii pastoralnej, katolickiej nauki społecznej oraz prowadził lektoraty języków angielskiego i niemieckiego, a także, okresowo, prowadził zajęcia z fonetyki oraz medycyny pastoralnej.

Wykaz jego publikacji obejmuje ponad 220 tytułów. Niektóre zostały wydane już po śmierci autora, pośrednio potwierdzając wartość jego pisarstwa. Najbardziej znanymi jego dziełami są: Kaznodziejstwo (Warszawa 1957), Posługa słowa (Poznań 1967), Nasza posługa dziś (Poznań 1976), Domu rodzinny, domu nasz (Poznań 1983), Budowniczowie pomostów pilnie poszukiwani (Poznań 1984). Są to publikacje z teorii i praktyki kaznodziejskiej, a także zawierające zbiory kazań.

Ksiądz Rzeszewski uważany był za czołowego teoretyka i praktyka kaznodziejstwa w Polsce. Był urodzonym publicystą, wyczulonym na zjawiska społeczno-religijne, reagującym na nie ostrym, żywym i głębokim tekstem. Równolegle do tego zajmował się pisaniem tekstów kaznodziejskich, które rozprowadzał w maszynopisach wśród księży diecezji włocławskiej. Wiele czasu, zwłaszcza w latach 60., poświęcał głoszeniu kazań okolicznościowych i rekolekcyjnych nie tylko na terenie Włocławka i diecezji, ale także w licznych i znaczących środowiskach całego kraju. Działalność kaznodziejska przysparzała mu też kłopotów, gdyż ówczesne władze się w jego wystąpieniach ataków i krytyki ustroju socjalistycznego.

Biskup włocławski odznaczył go w 1972 r. tytułem kanonika honorowego kapituły katedralnej. Zmarł 4 VII 1982 r. we Włocławku. Pochowany został w kwaterze kapłańskiej na włocławskim cmentarzu komunalnym. Jego nazwisko figuruje na tablicy upamiętniającej zmarłych rektorów i profesorów w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku.

ADW, Akta personalne ks. M. Rzeszewskiego, b. sygn., k. nlb; Frątczak W., Rzeszewski Marian, [w:] SPTK, t. 8, s. 506-511; Hanc W., Dorobek naukowy ostatniego ćwierćwiecza, [w:] Od wieków kształci pasterzy. Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku, Włocławek 1994, s. 71; Kaz [Rulka K.], Przeżył swój czas, "Ład Boży", 1982, nr 11, s. 3; tenże, Dary książkowe dla Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku, "Kron. Diec. Włocł.", 1993, t. 76, s. 277; Kunikowski S., Życie Kulturalne i naukowe na Kujawach wschod- nich i w ziemi dobrzyńskiej w latach 1945-1998, Włocławek 2001, s. 207-208; Lewandowski T., Ks. dr Marian Rzeszewski, "Kron. Diec. Włocł.", 1983, t. 66, s. 45-46; tenże, Posłannictwo kaznodziei w twórczości homiletycznej księdza Mariana Rzeszewskiego, [w:] Edukacja - Kultura Teologia. Studia ofiarowane księdzu profesorowi - Jerzemu Bagrowiczowi, pod red. ks. K. Koneckiego i ks. I. Werbińskiego, Toruń 2003, s. 773-786; tenże, Profesorowie homiletyki, [w:] 425 lat Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Profesorowie; tenże, Homilia w ujęciu księdza Mariana Rzeszewskiego, ,,Studia Włocławskie", 2004, t. 7, s. 407-415; Łaszczyk M., Profesorowie teologii pastoralnej, [w:] tamże, s. 39-40; Skrobicki Z., Profesorowie katolickiej nauki społecznej, [w:] tamże, s. 86.

 

Antoni Poniński