Ks. Leon Andrzejewski

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 3, s. 2-3.

(1907-1965), ksiądz, teolog, publicysta, więzień Dachau, rektor i wykładowca Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku.

 

Urodził się 21 I 1907 r. w Woli Nakonowskiej, gmina Kowal, woj. kujawsko-pomorskie, jako syn Jakuba i Marianny z d. Włodarczyk. Mając 6 lat zaczął uczęszczać do szkoły w majątku Wola Nakonowska, a po wybuchu I wojny światowej przez 2 lata uczył się w domu. W 1916 r. rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Nakonowie. Po ukończeniu 13 lat wstąpił do czwartej klasy Gimnazjum im. ks. J. Długosza we Włocławku. W 1922 r. przeniósł się do szóstej klasy Liceum im. Piusa X we Włocławku, które ukończył w 1925 r., a następnie wstąpił do włocławskiego seminarium duchownego, gdzie studiował w latach 1925-1930 filozofię i teologię.

W dniu 22 VI 1930 r. w katedrze włocławskiej przyjął z rąk bp. Karola Mieczysława Radońskiego święcenia kapłańskie. Jako neoprezbiter skierowany został na placówkę duszpasterską do Opatówka, k. Kalisza. Po dwuletnim wikariacie w Opatówku, gdzie chwilowo pełnił również funkcję administratora parafii, w dniu 4 X 1932 r. został przez bp. K.M. Radońskiego skierowany na studia specjalistyczne do Fryburga. Będąc studentem pełnił także, za zgodą prymasa Polski, posługę duszpasterską wśród Polonii szwajcarskiej. Studia ukończył 28 VII 1935 r. z tytułem doktora teologii. Napisał pod kierunkiem prof. A. Ramireza pracę pt. De virtute misericordiae. Po powrocie do kraju od 1 IX 1935 r. przez kilka tygodni pełnił obowiązki wikariusza w Kole, a następnie skierowano go do pracy duszpasterskiej w Sieradzu, gdzie pracował do 1938 r. Będąc w Sieradzu wydał drukiem w 1937 r., z pomocą ordynariusza włocławskiego, swoją pracę doktorską. W 1938 r. wyjechał ponownie na studia zagraniczne z zakresu teologii do Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie. W maju 1939 r. przybył na KUL, gdzie nostryfikował swoją pracę doktorską i rozpoczął habilitację u ks. prof. A. Słomkowskiego. Przed wybuchem II wojny światowej został mianowany na stanowisko wykładowcy teologii dogmatycznej w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. W dniu 7 XI 1939 r. został aresztowany przez Niemców i przebywał kolejno w więzieniach, obozach przejściowych i koncentracyjnych: we Włocławku, Lądzie, Szczeglinie, Sachsenhausen i Dachau. Szczególnie dał się zauważyć jego pozytywny wpływał na innych współwięźniów w Dachau, zwłaszcza na alumnów, którym wykładał teologię dogmatyczną.

Po uwolnieniu z obozu, w latach 1945-1946 pracował jako duszpasterz we Francji. Po powrocie do kraju w dniu 2 V 1946 r. podjął obowiązki wykładowcy włocławskiego seminarium duchownego. Na skutek braku księży, na bp. K.M. Radońskiego, uczył religii w gimnazjum przy fabryce Bohma we Włocławku. Dnia 28 II 1947 r. mianowany został wicerektorem, a następnie od 15 VI 1952 r. rektorem WSD, pełnił także funkcje: egzaminatora prosynodalnego z teologii dogmatycznej oraz promotora sprawiedliwości w sądzie biskupim. Jako rektor seminarium duchownego był zmuszony borykać się z różnego rodzaju trudnościami stawianymi przez polskie władze komunistyczne, m.in. ograniczaniem przydziału żywności czy ciągłym podwyższaniem podatków. Trwały również ciągłe kontrole urzędu bezpieczeństwa, a w 1959 r. seminarium poddano pod nadzór Ministerstwa Oświaty oraz Urzędu ds. Wyznań. W latach 1952-1961 ks. L. Andrzejewski był przewodniczą- cym Diecezjalnej Komisji Artystycznej. W dniu 19 XII 1949 r. został mianowany kanonikiem gremialnym kapituły katedralnej. Na prośbę bp. Antoniego Pawłowskiego otrzymał od papieża Jana XXIII w 1962 r. godność szambelana, a od papieża Pawła VI dnia 16 XI 1963 r. godność prałata domowego.

Jego dorobek naukowy liczy w sumie 27 pozycji drukowanych. Najwięcej (14) zamieścił na łamach „Ateneum Kapłańskiego". Wśród pozycji dogmatycznych dominowały zagadnienia dotyczące Eucharystii i mariologii. Posiadał doskonałą znajomość metodyki teologicznej, a jego wykłady charakteryzował jasny i zrozumiały styl. Wykładowcą był wymagającym, ale też lubianym i szanowanym przez wychowanków.

W dniu 23 III 1965 r. zrezygnował (przymuszony moralnie) z rektorstwa seminarium włocławskiego i w połowie kwietnia 1965 r. wyjechał do Częstochowy, gdzie 29 VIII 1965 r. zakończył życie. Pochowany został w dniu 31 VIII 1965 r. na włocławskim cmentarzu.

ADW, Akta personalne ks. Leona Andrzejewskiego, sygn. 1; Andrzejewski L., De virtute misericordiae. Studium theologicum speculativo-practicum, Sieradz 1937; Rulka K., Andrzejewski Leon, [w:] SPTK, t. 5, Warszawa 1983, s. 49-50; Korszyński F., Jasne promienie w Dachau, Poznań 1985, s. 191; Szczeblewski S., Ks. Leon Andrzejewski, „Kron. Diec. Włoch.", t. 48, 1965, s. 281-288; Dudek W., Teologiczno-naukowy dorobek Włocławskiego Seminarium Duchownego, „Aten. Kapł.", R. 61, 1969, t. 72, s. 267- 300; Jacewicz W., Woś J., Martylologium, z. 4, s. 335-336; Librowski S., Materiały, s. 266; Hanc W., Włocławscy dogmatycy XX wieku, [w:] 425 lat Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Dokumentacja, s. 111-126.

 

Józef Dębiński