Ks. Klemens Skupieński

(1813-1873), ks., wychowanek WSD, prałat kapituły katedralnej włocławskiej, administrator diecezji kujawsko-kaliskiej

Urodził się 13 XI 1813 r. w Wieluniu. Pochodził z biednej rodziny mieszczańskiej. Jego rodzicami byli: Jan i Urszula z Maciejowskich. Uczył się najpierw w prowadzonej przez pijarów szkole obwodowej w Wieluniu, następnie w szkole wojewódzkiej w Radziejowie, w l. 1824-1831. W 1832 r. wstąpił do SD we Włocławku i po ukończeniu trzyletnich studiów filozoficzno-teologicznych został wyświęcony na kapłana 2 XII 1835 r.

Po święceniach kapłańskich został mianowany w 1835 r. kapelanem i sekretarzem administratora diecezji kujawsko-kaliskiej (od 1832 r.) Walentego Macieja Tomaszewskiego, a następnie regensem kancelarii tego biskupa, urzędującego w Kaliszu, i pełnił tę funkcję do śmierci bpa Tomaszewskiego (1850 r.). Utrzymanie zapewniały mu przydzielane beneficja kościelne, bez obowiązku wykonywania związanych z nimi obowiązków. Najpierw był nominalnym proboszczem parafii Kościelna Wieś pod Kaliszem (1839-1844), potem w Tuszynie (1844-1850). W 1850 r. został proboszczem w Wolborzu i pełnił tę funkcję przez 11 lat. W 1861 r. został proboszczem w Piotrkowie Trybunalskim i pozostawał na tym stanowisku aż do śmierci (1873 r.). W pracy duszpasterskiej zastępowali go wikariusze, ale jego osobistym staraniem prowadzona była w ostatnich l. jego życia restauracja kościoła parafialnego, wspierana przez niego także osobistymi ofiarami. Jednocześnie przez sześć lat (1861-1867) pełnił funkcję oficjała w konsystorzu foralnym w Piotrkowie Trybunalskim i przyczynił się do umocnienia oraz rozwoju tej instytucji.

WI. 1852-1860 (przez dwie czteroletnie kadencje) był asesorem duchownym w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych w Warszawie, gdzie występował jako rzecznik diecezji kujawsko-kaliskiej. Już jako młody urzędnik konsystorza kaliskiego został odznaczony godnościami kościelnymi: najpierw kan. honorowego kaliskiej kapituły kolegiackiej (1838), następnie kan. gremialnego w tejże kapitule (1844). Przez 25 lat należał do grona kapituły katedralnej we Włocławku: w 1848 r. wszedł do niej jako kan., a następnie 1862 r. posunięty został do godności prałata archidiakona. W l. 50. XIX w. został protonotariuszem apostolskim (infułatem).

Początkowo cieszył się też zaufaniem władz carskich, o czym zdają się świadczyć odznaczenia, jakie otrzymał, m.in. w 1853 r. order św. Anny II klasy, w 1859 r. order św. Stanisława II klasy z koroną cesarską. Nastawienie to zmieniło się w 1863 r., ponieważ władze moskiewskie uważały, że przed wybuchem po- wstania styczniowego był on przywódcą duchowieństwa diecezji kujawsko-kaliskiej w agitacji propowstaniowej w l. 1861-1863; z tego powodu w 1863 r. został aresztowany i wytoczono mu proces w Warszawie, ale został zwolniony z więzienia z powodu braku dowodów.

Po śmierci bpa kujawsko-kaliskiego Michała Mar- szewskiego, we IX 1867 r. został wybrany na wikariusza kapitulnego i tym samym administratora diecezji kujawsko-kaliskiej, którym pozostał niespełna sześć lat, do końca życia (1873 r.). Nie doczekał się nominacji na biskupa diecezjalnego, prawdopodobnie z powodu braku akceptacji przez rząd carski. Mimo tak długiego okresu administrowania diecezją nie zapisał się w niej znaczącymi dokonaniami, bowiem prawo nie dawało mu specjalnych uprawnień w tym zakresie. Nie zorganizował nawet jako administrator własnej kancelarii, posługując się w swej działalności administracyjnej konsystorzem foralnym piotrkowskim. Powszechnie uważano, że „jako rządca diecezji [...] był przystępny, wyrozumiały i w rozdawnictwie beneficjów sprawiedliwy". Odznaczał się szczególnie dobrocią, serdecznością i uczynnością. Chętnie przyjmował zakonników do pracy duszpasterskiej w administrowanej przez siebie diecezji; troszczył się też szczególnie o klasztor paulinów na Jasnej Górze. Wydaje się, że po 1870 r. odzyskał zaufanie władz carskich, bowiem przyznały mu one w 1873 r. order św. Włodzimierza III klasy, co mogło zapowiadać rychle zaakceptowanie jego kandydatury na biskupstwo kujawsko-kaliskie, do czego jednak nie doszło z powodu jego śmierci.

Zm. nagle 3 V 1873 r. (w wieku 60 lat) w Piotrkowie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu, gdzie dotychczas upamiętnia go okazały grobowiec. W kościele parafialnym w Piotrkowie, gdzie był proboszczem, posiada tablicę pamiątkową.

Ks. Stanisław Chodyński w Katalogu prałatów i kanoników włocławskich zapisał o nim taką opinię: „Kapłan to przymiotów i zdolności wielkiej, serca złotego, nieszczęściem przy wesołym usposobieniu przeszedł szkołę złą przy bpie Tomaszewskim, świeckie życie więcej niż duchowne prowadził, pomimo szczerej wiary, jakiej życie to w nim wygasić nie zdołało".