Ks. Kazimierz Buss

Jeszcze przed święceniami został mianowany wikariuszem parafii Lututów (1907), a następnie parafii Przyrów należącej do dekanatu Olsztyn archidiecezji częstochowskiej (VI/VII 1907). Święcenia kapłańskie otrzymał 21 IX 1907 r. z rąk ordynariusza kujawsko-kaliskiego, bp. Stanisława Zdzitowieckiego. Po święceniach był wikariuszem parafii: Russocice (do 11 VIII 1908), Goszczanów (IX 1908-1909), Drużbice z rezydencją przy kościele Narodzenia NMP w Pabianicach (26 IV 1909- -1912).

Ze względu na swoje zdolności muzyczne 10 VI 1912 r. został wysłany za granicę na studia w zakresie muzyki kościelnej. Ponieważ z powodu postępującej od 1911 r. choroby ks. Leona Moczyńskiego diecezja włocławska potrzebowała szybko wykwalifikowanego muzyka i muzykologa, ks. Bussowi dano jedynie dwa lata na ukończenie studiów, które wykorzystał na studia śpiewu kościelnego w Regensburgu, gdzie przebywał do marca 1913 r., następnie odbył studia w Paryżu (1913), gdzie uczył się śpiewu gregoriańskiego, harmonii, kontrapunktu oraz gry na organach. W Rzymie (1913-1914) studiował muzykę kościelną w Schola Cantorum i otrzymał licencjat ze śpiewu gregoriańskiego i harmonii. Jesienią 1914 r. objął obowiązki dyrygenta chóru katedralnego, założonego w 1888 r. przez ks. Leona Moczyńskiego. Chór od 1911 r, z powodu ciężkiej choroby założyciela pozostawiony samemu sobie, odwykł od zdecydowanego kierownictwa. Doszło do rozłamu- jak podają opracowania oficjalne - na tle kontrowersji o jego repertuar (ks. Buss starał się utrzymać, zgodnie z myślą założyciela chóru ks. Leona Moczyńskiego i wymaganiami kapituły katedralnej, czysto kościelny charakter tego chóru, natomiast część zespołu chciała śpiewać także pieśni świeckie), ale prawdopodobnie przyczyniły się do tego względy ambicjonalne niektórych członków chóru. Większa część zespołu (ok. 15 mężczyzn) już w 1914 r. opuściła katedrę i związała się z Chrześcijańskim Towarzystwem Rzemieślników i Przemysłowców Polskich jako chór związkowy. Ks. Buss próbował odtworzyć chór katedralny złożony z kleryków seminarium duchownego, pozostałych kilku członów dorosłych oraz kilkunastu chłopców; w takim składzie występował on w 1915 r. Dalsze jego dzieje nie są znane.

Ks. Buss objął także obowiązki profesora śpiewu w seminarium włocławskim, ale wybuch I wojny światowej spowodował, że w roku 1914/15 w seminarium studiował tylko ostatni kurs, miał zatem mniej zajęć. Normalne nauczanie rozpoczął we wrześniu 1915 r. Jako wychowanek ks. Moczyńskiego w wykładach kontynuował zapewne program ustalony przez mistrza, który obejmował wykłady z teorii muzycznej i praktyki (psalmodia, śpiewy obrzędów pogrzebowych, śpiewy Wielkiego Tygodnia i Triduum Sacrum, śpiewy mszalne). Jako podstawowego podręcznika używał pierwszego wydania Cantionale ecclesiasticum ks. Józefa Surzyńskiego (Poznań 1892). Ponadto w seminarium uczył języka niemieckiego, a zastępczo także języka polskiego i literatury polskiej (1915/16). Jako profesor seminarium brał udział w pracach redakcyjnych „Ateneum Kapłańskiego". W roku szkolnym 1916/17 był profesorem w gimnazjum im. ks. Jana Długosza we Włocławku, gdzie uczył języka niemieckiego i śpiewu. Jako źródło otrzymania otrzymał od władzy diecezjalnej etat wikariuszowski w Lubrańcu (1915-1918).

Prawdopodobnie z powodu niepowodzeń w pracy z chórem katedralnym w czerwcu 1918 r. ks. Buss zrezygnował z wszystkich funkcji we Włocławku i odszedł do pracy parafialnej, chociaż diecezja włocławska nie posiadała kandydatury innego przygotowanego muzykologa na jego miejsce. W czerwcu 1918 r. został proboszczem w Skęczniewie (w dekanacie uniejowskim), gdzie dokonał odnowienia kościoła i organów. W 1929 r. (20 IX) przeszedł na probostwo do Goszczanowa, gdzie także odnowił kościół, odrestaurował organy i założył orkiestrę parafialną. Latem 1939 r. został mianowany proboszczem w Służewie. Na tym stanowisku pracował do wkroczenia Niemców do Polski.

Po odejściu do pracy parafialnej ks. Buss nie porzucił całkowicie zainteresowań muzycznych. Przy najmniej tak pisał w 1923 r. do kurii diecezjalnej: „pracując nadal nad muzyką, pragnąłbym nawiązać bliższy kontakt ze światem naukowym muzycznym". W swoim publikowanym dorobku ks. Buss ma tylko jedną poważniejszą pozycję z zakresu historii muzyki kościelnej - Pius X a muzyka kościelna („Ateneum Kapłańskie" 1914/15, t. 12, s. 89-116; toż w osobn. odb. Włocławek 1916). Istnieje, niepotwierdzony innymi źródłami, przekaz, że jego księgozbiór, zniszczony w czasie II wojny światowej w Służewie, liczył podobno ok. 5 tys. woluminów.

W 1939 r. (21 X) ks. Buss został aresztowany przez Niemców i osadzony najpierw w Aleksandrowie Kujawskim. Stamtąd wywieziony do obozu koncentracyjnego Fort VII w Toruniu. Następnie, 4 XI 1939 r., przetransportowany do aresztu albo b. ośrodka dla nerwowo chorych w Świeciu. Dwa dni później, 6 XI 1939 r., został przewieziony do klasztoru w Górnej Grupie k. Grudziądza. Stamtąd 18 XI 1939 r. został zawieziony na miejsce straceń i rozstrzelany przez Niemców.