Ks. Józef Stobiecki Ostoja

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 7, s. 175-176.

(1809-1886), ksiądz, wychowanek Seminarium Duchownego, kanonik kapituły katedralnej, członek Rady Miejskiej we Włocławku

 

Urodził się 3 IV 1809 r. w Kurdwanowie k. Sochaczewa, w rodzinie Klemensa i Tekli z Wolickich. Do 1819 r. pobierał nauki początkowe w domu rodzinnym, a następnie w szkole średniej w Płocku. W 1828 r. wstąpił do Seminarium Duchownego przy kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Tu otrzymał niższe święcenia. Po upadku powstania listopadowe- go, na życzenie rodziców (mieli oni krewnych na Kujawach), przeniósł się do Seminarium Duchownego we Włocławku, a po jego ukończeniu 5 IV 1832 r. został wyświęcony na kapłana w katedrze płockiej przez bp. Konstantego Plejewskiego, sufragana płockiego.

Po święceniach objął na kilka miesięcy funkcję wikariusza w parafii Śmiłowice (ob. gm. Choceń).

Przy poparciu swego wuja, Teofila Wolickiego (1768-1829), arcybiskupa gnieźnieńskiego, uzyskał 28 IX 1832 r. zgodę władz carskich na wyjazd do Rzymu, na studia w Akademii Sapienza, które odbył przy wsparciu finansowym rodziny. Uwieńczył je uzyskaniem doktoratu teologii 7 VIII 1835 r.

Po ukończeniu studiów wrócił do kraju i w dn. 21 X 1835 r. został mianowany przez władzę diecezjalną proboszczem w Kowalu (pozostawał nim formalnie do końca życia). Natomiast Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego powołała go na stanowisko opiekuna szkół elementarnych w Kowalu i Rakutowie. Od 30 VI 1838 r. był zastępcą dziekana, a od 1 I 1851 do 1857 r. dziekanem dekanatu kowalskiego.

Do Włocławka przeniósł się, zachowując stanowisko proboszcza kowalskiego, w 1857 r. i zamieszkał, jako kanonik gremialny, przy katedrze. W l. 1858-1874 był członkiem komisji przeprowadzającej egzaminy konkursowe na obsadę stanowisk proboszczowskich w diecezji kujawsko-kaliskiej. W 1858 r. został członkiem Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych pow. włocławskiego, a 24 IX 1862 r. wszedł w skład ośmioosobowej Rady Miejskiej m. Włocławka. W czasie powstania styczniowego w 1863 r. rosyjska policja wykryła w jego mieszkaniu korespondencję rewolucyjną, za co został postawiony przed sądem polowym i nałożono na niego karę 300 rb.

W 1866 r. powrócił na stałe do Kowala. Zastał kościół parafialny w bardzo złym stanie technicznym i bez ogrodzenia. Wystarał się o fundusze z Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i przeprowadził generalny remont świątyni. Zbudował ogrodzenie wokół kościoła, wraz z bramą (rozebraną w czasie okupacji niemieckiej), oraz murowane ogrodzenie cmentarza grzebalnego. Wyposażył także kościół w organy. W 1877 r. wzniósł przy drodze do Lubienia Kujawskiego kościół pw. św. Rocha (rozebrany przez Niemców w 1940 r.). Będąc proboszczem w Kowalu przez ponad 50 lat, dobrze poznał mieszkańców, ich życie i problemy, w których starał się im pomagać. Prowadził działalność charytatywną, nie wyłączając z niej mieszkających w parafii Żydów.

Odznaczał się zdolnościami kaznodziejskimi i znany był pod tym względem w wielu parafiach kujawskich. Był znawcą i kolekcjonerem dzieł sztuki.

Zajmował się rzeźbieniem i malarstwem. Osobiście wykonał dwie tablice znajdujące się w kościele parafialnym w Kowalu. Pierwsza z nich jest poświęcona Zygmuntowi i Salomei Kretkowskim, druga Marian nie Kretkowskiej, sędzinie pokoju. W ostatnich latach życia był unieruchomiony przez paraliż nóg.

Opracował i wydał książeczkę dewocyjną pt. Święta Barbara, czyli zbiór nabożeństw do św. Barbary (Warszawa 1868), przeznaczoną dla Bractwa św. Barbary przy kościele w Kowalu.

Odznaczony był godnościami kościelnymi: naj pierw kanonika honorowego kapituły katedralnej w Płocku (1836), a potem kanonika gremialnego kapituły katedralnej we Włocławku (1857).

Zmarł 10 VI 1886 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kowalu. W tamtejszym kościele parafialnym upamiętnia go pamiątkowa tablica z napisem: „Ksiądz Józef Ostoja Stobiecki, doktor św. teologii, kanonik katedry włocławskiej, proboszcz parafii kowalskiej przez 50 lat. Ur. 1809, zm. 1886".

APW, akt urodzenia 68, ks. 1809 r; ADW, Akta Konsystorza Diecezjalnego, Akta personalne ks. J. Stobieckiego; Schematyzmy... 1832-1887;- Chodyński S., Katalog prałatów, k. 871-873; Giergielewicz J., Stobiecki Ostoja Józef, [w:] Kazimierz Wielki oraz niepospolici z Kowala i okolic. Słownik biograficzny Kalendarium, pod red. Z.J. Zasady i B. Ziółkowskiego, Włocławek-Kowal 2006, s. 218-219; Gruszczyńska M., Organizacja władz miejskich Włocławka w latach 1793-1914, [w:] Włocławek, t. 1, s. 415-416; Kieloch T., Udział Włocławka w walkach o niepodległość w latach 1794-1918, [w:] Włocławek, t. I. s. 671; tenże, Włocławek w czasie powstania styczniowe go (1861-1864), [w:] Z dziejów powstania styczniowego na Kujawach i Ziemi Dobrzyńskiej, pod red. S. Kalembki, Warszawa 1989, s. 671; Kubicki P., Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i Ojczyzny w latach 1861-1915, cz. l. 1. 1, Sandomierz 1933, s. 542-543; cz. 3, t. 2, Sandomierz 1939, s. 76; [Nekrolog), „Kurier Warszawski" 1886, R. 66 nr 195a (z 17 VII), s. 3; „Przegląd Katolicki" 1886, nr 28 (z 15 VII), s. 440-441.

 

Jerzy Giergielewicz