Ks. Jerzy Marian Kaźmierczak

W 1963 r. (30 IX) został skierowany na studia specjalistyczne w zakresie apologetyki (teologii fundamentalnej) na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Słuchał tam wykładów m.in. wybitnego apologetyka polskiego, ks. Wincentego Kwiatkowskiego. Magisterium z teologii uzyskał 22 II 1967 r. na podstawie pracy pt. „Teilhardowska wizja świata wobec soborowej wizji Kościoła", napisanej pod kierunkiem ks. prof. Ryszarda Paciorkowskiego. W sierpniu 1967 r. wyjechał na dalsze studia do Wiednia, gdzie na katolickim wydziale teologicznym Uniwersytetu Wiedeńskiego uzyskał najpierw (2 XII 1968 r.) absolutorium, a następnie (25 VI 1971 r.) na podstawie pracy pt. "Die Stellung des Hochgottes in polytheistischen Religionen Westafrikas" (Funkcja bóstwa najwyższego w religiach politeistycznych Afryki Zachodniej), pisaną pod kierunkiem dziekana wydziału teologicznego prof. Huberta Mynarka, doktorat teologii (nostryfikacji dokonała Rada Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego dopiero 21 II 1978 r.; istotną treść rozprawy doktorskiej opublikował drukiem w formie artykułów w j. niemieckim "Collectanea Theologica" 1982, a. 52, fasc. specialis, s. 155-168 oraz j. polskim „Studia Płockie" 1984, t. 12, s. 205-214). W 1972 r. ks. Kaźmierczak powrócił do kraju, gdzie w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku objął wykłady z zakresu ateizmu oraz lektorat z j. niemieckiego. Równocześnie pełnił obowiązki wikariusza parafii katedralnej (mianowany 18 IX 1972). W l. 1973-1976 ponownie przebywał w Wiedniu, podejmując badania, pod opieką naukową prof. A. Wucherera, zmierzające do napisania pracy habilitacyjnej na temat: "Obraz Boga jako funkcji <<wizji świata>> u Pierre Teilharda de Chardin", a jednocześnie pracując jako wikariusz w parafiach wiedeńskich. Mimo zebrania wielu materiałów, rozprawy habilitacyjnej nie napisał.

W czasie studiów posiadł dobrą znajomość języków obcych: łacińskiego, niemieckiego, francuskiego i angielskiego. Po powrocie w 1976 r. do kraju powierzono mu ponownie prowadzenie zajęć dydaktycznych w Wyższym Seminarium Duchownym z apologetyki, religioznawstwa, wybranych zagadnień z zakres ateizmu, a także prowadzenie seminarium naukowego z teologii fundamentalnej oraz lektoratu z j. niemieckiego, a przejściowo także z angielskiego i łacińskiego. Przez kilka lat dojeżdżał także z wykładami do seminarium duchownego księży duchaczy (Misjonarze Ducha Św.) w Bydgoszczy. Pod kierunkiem ks. prof. J. Kaźmierczaka powstało kilka prac dyplomowych i magisterskich, napisanych przez alumnów Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, a obronionych na Wydziale Teologicznym KUL w l. 1980-1982.

Należał do grupy dziewięciu księży profesorów seminarium włocławskiego, którzy jako współzałożyciele 16 XI 1979 r. podpisali dokument utworzenia klubu naukowo-dyskusyjnego „Krąg", przemianowanego w 1984 r. na Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, i brał czynny udział w jego spotkaniach. W 1981. (19 IV) został przyjęty w poczet członków Włocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Swój zmysł organizacyjno-twórczy ks. Kaźmierczak zaznaczył jako duszpasterz inteligencji (1978- 1984), przyczyniając się znacznie do założenia we Włocławku Klubu Inteligencji Katolickiej, zaś w l. 1982-1983 był diecezjalnym duszpasterzem rodzin. Na własną prośbę w l. 1984-1987 był najpierw administratorem, a następnie od 5 IV 1986 r. proboszczem parafii Lubień Kujawski, dekanatu kowalskiego. W 1986 r. rozpoczął m.in. kapitalny remont dachu świątyni i pokrycie go blachą miedzianą. W 1987 r. (25 VIII) zrezygnował z parafii „celem poświęcenia się wyłącznie pracy naukowo-dydaktycznej w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku”, zamieszkując w gmachu seminarium włocławskiego przy ul. S. Karnkowskiego 3. W 1987 r. (7 IX) został po wołany do zespołu przygotowującego publikację pisma bł. biskupa Michała Kozala (powierzono mu opracowanie jego niemieckich pism). Nadto 17 VIII 1988 został mianowany penitencjarzem (spowiednikiem) katedralnym.

Dzięki dobrej znajomości języków obcych reprezentował włocławskie seminarium duchowne na międzynarodowych, zagranicznych sympozjach naukowych dogmatyków i fundamentalistów, szczególnie w Niemczech: Freising, Trier, Berlin i Lipsk. Wielokrotnie uczestniczył w wiedeńskich dniach pastoralnych, a następnie publikował z nich sprawozdania na łamach "Ateneum Kapłańskiego". Brał także udział w wielu krajowych sympozjach na KUL, ATK, w wyższych seminariach duchownych w Poznaniu, Płocku, Włocławku i Wrocławiu. Nie stronił od prowadzenia rekolekcji wielkopostnych i adwentowych, głosił również prelekcje dla inteligencji we Włocławku, odczyty naukowe dla księży i profesorów we Włocławku, Płocku i Bydgoszczy oraz prowadził dodatkowo we Włocławku wykłady w Instytucie Wyższej Kultury Religijnej dla świeckich i w Studium Teologiczno-Pastoralnym dla kapłanów.

Obok wymienionych już wyżej publikacji związanych z jego pracą naukową ma w swym dorobku kilka recenzji, artykułów publikowanych na łamach "Ładu Bożego" oraz czasopism niemieckich. Spośród naukowych pozycji na uwagę zasługują: Bóg Piotra Teilharda de Chardin- „Aten. Kapł.", 1984, t. 102, 474-482, a także niewielka, ale ważna pozycja Kościół we wspólnej odpowiedzialności „Aten. Kapł.", 987, t. 109, s. 153-155.

Analiza twórczości pisarskiej ks. Kaźmierczaka pozwala wyróżnić trzy kierunki badawczo-naukowe. Pierwszym było religioznawstwo, które było przedmiotem jego studiów specjalistycznych na Uniwersytecie Wiedeńskim, a potem wykładów w seminarium włocławskim. W pracy doktorskiej analiza funkcji bóstwa najwyższego doprowadziła go do stwierdzenia, że w wymienionych religiach można się dopatrywać „politeizmu o zabarwieniu monoteistycznym". W wykładach z religioznawstwa starał się koncentrować na ukazywaniu sacrum oraz relacji zachodzących pomiędzy bytem absolutnym a stworzeniem.

Drugim kierunkiem zainteresowań była teologia fundamentalna, stanowiąca główny przedmiot jego pracy dydaktycznej. Prowadził zajęcia według wytyczonych dla tej dziedziny wiedzy norm, choć według własnej inwencji, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii objawienia, historyczności Chrystusa, problematyki cudu oraz zagadnień eklezjologicznych. Po części był tu ks. Kaźmierczak kontynuatorem myśli swego profesora i wykładowcy w seminarium włocławskim ks. Wincentego Dudka. I choć nie zostawił w tym względzie spuścizny pisarskiej, to jednak na podstawie opracowań obcojęzycznych wskazywał na nowe ujęcia związane z doktrynalnym dialogiem ekumenicznym.

Trzecim kierunkiem jego zainteresowań były poglądy francuskiego przyrodnika i teologa Pierre Teilharda de Chardin, a szczególnie jego spojrzenie na problem ewolucjonizmu; przyjmuje on zdumiewającą harmonię pomiędzy religią typu chrześcijańskiego a ewolucją typu zbieżnego, co staje się punktem wyjścia w tworzeniu ogólnej syntezy wiedzy i wiary. Pojęcie "Bóg" u Teilharda oznacza Boga osobowego w ujęciu chrześcijańskim, zaś pojęcie "świat" - rzeczywistość doświadczalną, odkrywaną przez współczesną naukę. Zarówno Teilharda de Chardin, jak i ks. Kaźmierczaka urzekał fenomen człowieka oraz fenomenologiczne ujęcie zjawiska świata jako całości ze szczególnym uwzględnieniem kierunkowości procesów rozwojowych świata. Ks. Kaźmierczak dał temu wyraz, idąc za Teilhardem, w swoim ujęciu przedstawionym już w pracy magisterskiej o "Teilhardowskiej wizji świata".

Jako warsztat pracy dydaktycznej i naukowej ks. Kaźmierczak zgromadził osobisty księgozbiór, ofiarowany w całości Bibliotece Seminarium Duchownego we Włocławku w liczbie 1150 tomów książek i 540 numerów polskich czasopism, z czego niewielka część (259 tomów) została włączona na stałe do zasobu seminaryjnego.

W uznaniu osiągnięć naukowo-dydaktycznych i zaangażowania duszpasterskiego 17 I 1990 r. został obdarzony przez biskupa włocławskiego Henryka Muszyńskiego godnością kanonika honorowego kapituły katedralnej we Włocławku.

Zmarł nagle 16 VIII 1992 r. we Władysławowie, przeżywszy 56 lat, w tym 31 lat w kapłaństwie. Pogrzeb odbył się we Włocławku 19 VIII 1992 r. Pochowany został na cmentarzu we Włocławku (przy al. Chopina) w kwaterze kapłańskiej. Jego nazwisko figuruje na tablicy upamiętniającej zmarłych rektorów i profesorów w seminarium włocławskim.