Ks. Jan Kabata

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 9, s. 86.

(1869-1941) ks., wychowanek Seminarium Duchownego we Włocławku, katecheta szkół włocławskich, sekretarz Konsystorza i wikariusz katedralny

 

Urodził się 7 III 1869 r. we wsi Załęcze Wielkie (ziemia wieluńska). Jego rodzicami byli Piotr i Anastazja z Pecherskich małżonkowie Kabata. Edukację ogólną odbył w progimnazjum w Częstochowie.

Przygotowanie do kapłaństwa przeszedł w seminarium duchownym we Włocławku, gdzie studiował w l. 1886-1891. Dalsze studia podjął na Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie studiował w kolejnych l. 1891-1894, zdobywając tytuł mgra Św. Teologii (na tablicy nagrobnej umieszczono tytuł dr, ale w aktach osobowych śladu osiągnięcia tytułu nie znaleziono). W Petersburgu otrzymał święcenia kapłańskie 30 XII 1894 r. od rektora Akademii Duchownej i jednocześnie sufragana mohylewskiego bpa Franciszka Albina Symona.

Po powrocie do diecezji najpierw zostaje mianowany wikariuszem w par. św. Wawrzyńca i Mateusza w Pabianicach (1895-1896), a następnie wikariuszem par. św. Mikołaja w Kaliszu i notariuszem Konsystorza Foralnego w Kaliszu (1896-1899). Kolejna nominacja przeniosła go do Włocławka, gdzie został mianowany wikariuszem w katedrze, sekretarzem Konsystorza Generalnego we Włocławku i prefektem w szkole rzemieślniczej (1899-1900). Zapewne jego powołaniem nie była praca urzędnika w Konsystoru, skoro po roku został z tego stanowiska zwolniony, ale odkryto w nim talent pedagogiczny.

Stąd w 1900 r. został mianowany prefektem nowopowstałych szkół handlowych (ob. LZK). Był postacią bardzo popularną wśród uczniów, młodzież ceniła go szczególnie za to, że w czasach panoszącej się cenzury carskiej tępiącej w szkole wszelkie przejawy polskości uczył patriotyzmu, umiłowania polskiej literatury i dziejów ojczystego narodu. Popierał też dążenia uczniów domagających się języka polskiego w nauczaniu w czasie strajku szkolnego w 1905 r. Oprócz wielkiej wiedzy cechowała go cierpliwość i wyrozumiałość. Po l. uczniowie wspominali go jako dobrego ojca, który był dla nich oparciem w trudnych sytuacjach.

Środki na utrzymanie w czasie pracy katechetycznej czerpał z probostw tytularnych, w I. 1901-1907 była to par. Kłobia, a w 1907-1910 z par. Grodziec (dek. koniński). W 1910 r. mianowany został administratorem par. Zagórów i posługiwał tu do 1926 r. W tym czasie był wicedziekanem słupeckim, a po reorganizacji dziekanem zagórowskim. Jako proboszcz w Zagórowie zaangażował się w działalność społeczno-polityczną, do tego stopnia, że do wyborów w roku 1922 „Centrum Polskie" wystawiło jego kandydaturę na senatora, jednak bez pozytywnego rezultatu.

W 1926 r. został mianowany proboszczem i dziekanem w Koninie. Tam m.in. sprowadził do świątyni parafialnej nowe organy, pełnił też funkcję wizytatora nauki religii w szkołach powszechnych na terenie dek. konińskiego. W 1930 r. wyjechał na Kongres Eucharystyczny do Kartaginy.

Jego pracę pozytywnie oceniały zarówno władze kościelne, nadając mu w 1918 r. godność kan. honorowego Kalisza, jak również władze państwowe, które odznaczyły go Złotym Krzyżem Zasługi.

W czasie wojny przebywał najpierw w Koninie, a następnie w Zagórowie, gdzie mieszkała jego siostra. Tam zm. prawdopodobnie 6 V 1941 r., pochowany na miejscowym cmentarzu 9 V 1941 r.

ADW, AKDWł Kabata Jan pers. 112; Schematyzmy... 1887- 1925; Schematyzmy... 1926-1939 i Schematyzmy... 2011. s. 1092; „Kron. Diec. Włocł." 1989, dod. do nr 10-11, s. 29 -30.

 

Henryk Witczak