Ks. Franciszek Mączyński

Następnie został wysłany na studia biblijne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w 1930 r., uzyskując stopień magistra nauk biblijnych. W okresie studenckim był zaangażowany w działalność młodzieżową, a zwłaszcza harcerstwo. Był kapelanem internatu gimnazjum polskiego w Warszawie. Wielokrotnie jeździł z harcerzami na obozy, w tym na Łotwę, do tamtejszych środowisk polonijnych. Był też związany z założycielem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy - Kazimierzem Lisieckim (Dziadkiem).

Po studiach został wikariuszem parafii św. Miko łaja w Kaliszu, a w 1931 r. prefektem Gimnazjum im. ks. J. Długosza we Włocławku i kierownikiem internatu. W 1932 r. odszedł na równorzędne stanowisko prefekta w Zduńskiej Woli, gdzie dał się poznać jako gorliwy działacz Sodalicji Mariańskiej. W 1935 r. przyszedł do pracy w WSD we Włocławku jako wykładowca biblistyki oraz języka hebrajskiego, a także wszedł do redakcji „Ateneum Kapłańskiego", współpracując z ówczesnym redaktorem naczelnym ks. Stefanem Wyszyńskim, późniejszym Prymasem Polski.

Podczas II wojny światowej został aresztowany przez Niemców 7 XI 1939 r., wraz z profesorami i alumnami seminarium oraz biskupem sufraganem Michałem Kozalem, i osadzony w więzieniu we Włocławku. Następnie 16 1 1940 r. został wywieziony do Lądu nad Wartą, a stąd 26 sierpnia tr. do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Po utworzeniu przez Niemców podobozu dla duchowieństwa w obozie koncentracyjnym w Dachau został przewieziony tam 14 XII 1940 r. i nosił w nim numer 22 831. Służył Niemcom jako "królik doświadczalny" w eksperymentach pseudomedycznych.

Po wyzwoleniu obozu 29 IV 1945 r., pracował w duszpasterstwie polskim na terenie Niemiec i Austrii. W październiku 1945 r., z polecenia bp. polowego Józefa Gawliny, udał się z dziećmi polskimi do Włoch, gdzie organizowano polską szkołę. Był w niej prefektem oraz uczył łaciny i wstępu do filozofii. W 1946 r. pracował w Rzymie w Kolegium i Instytucie Polskim jako ojciec duchowny. Jednocześnie zajmował się duszpasterstwem wśród Polaków, polskich sióstr, a ponadto pracował w Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego, w której prowadził m.in. „Pogadanki biblijne". W 1958 r. (5 XII) został mianowany rektorem Instytutu Polskiego w Rzymie. Do jego wychowanków należała większość powojennych biskupów w Polsce. Jako rektor, wraz z prymasem Wyszyńskim, starał się w najtrudniejszych czasach zapewnić podstawy utrzymania tej polskiej uczelni. Ze względu na zasługi dla tamtejszego środowiska polonijnego cieszył się powszechnym poważaniem. nie tylko Polaków. W 1968 r. został konsultorem Kongregacji ds. Zakonów. Był też postulatorem procesu beatyfikacyjnego bp. Michała Kozala.

W uznaniu zasług został mianowany w 1957 r. prałatem domowym, w 1968 r. protonotariuszem apostolskim, w 1973 r. kanonikiem honorowym kapituły katedralnej we Włocławku, a w 1985 r. kanonikiem honorowym bazyliki patiarchalnej św. Piotra w Rzymie.

Przeniesiony na emeryturę 1 X 1987 r., mieszkał nadal w domu Instytutu Polskiego w Rzymie, gdzie zmarł 17 X 1998 r. Po uroczystościach żałobnych w Rzymie ciało przewieziono do Polski i złożono na cmentarzu komunalnym we Włocławku przy al. Chopina (w kwaterze kapłańskiej).