Embedded Files
Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 4, s. 64-66.
(1887-1940), ksiądz, wykładowca seminarium duchownego i dyrygent chórów katedralnych.
Urodził się 6 XI 1887 r. we Włocławku, w rodzinie Jana (urzędnika) i Józefy z d. Sekleckiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił do włocławskiego seminarium duchownego. 9 VI 1912 r. przyjął święcenia kapłańskie w bazylice katedralnej we Włocławku z rąk bpa kujawsko-kaliskiego Stanisława Zdzitowieckiego. Jako neoprezbiter pracował w Widawie (1912-1916), a następnie był wikariuszem w Skulsku (1916-1919). Bp S. Zdzitowiecki, znając jego wiedzę i uzdolnienia muzyczne, powołał go w 1919 r., mimo braku studiów specjalistycznych, na stanowisko nauczyciela śpiewu w WSD we Włocławku oraz na dyrygenta Stowarzyszenia Chórów Katedralnych pw. św. i św. Cecylii, odrodzonego staraniem jego poprzednika ks. Józefa Łytkowskiego. Ks. E. Krauze znacznie przyczynił się do podniesienia poziomu artystycznego owego Stowarzyszenia, a także poszerzył jego repertuar, wprowadzając w większym zakresie pieśni świeckie. Należy zaznaczyć, że szczególnie propagował kompozycje ks. Mitterera. Sam, mając piękny głos, wykonywał niektóre śpiewy liturgiczne w katedrze (np. Exultet w Wielką Sobotę). Od początku 1920 r. przystąpił do przekształceń organizacyjnych Stowarzyszenia. Najpierw doprowadził do przekształcenia Stowarzyszenia Chóru Katedralnego pw. św. Augustyna w Towarzystwo Chóru Katedralnego „Lutnia" (w 1920 r. opracowano na nowo jego statut). Nie potrafił jednak zażegnać konfliktu, który powstał w sierpniu 1922 r. na tle nieprawidłowości przy załatwianiu znaczków jubileuszowych, co doprowadziło do ustąpienia całego dotychczasowego zarządu oraz odejścia z zespołu dziewięciu najstarszych członków chóru. Mimo tych zawirowań chór działał nadal i na przełomie lutego i marca 1923 r. został przyjęty do Pomorskiego Związku Kół Śpiewaczych w Toruniu, a następnie włączony do Okręgu Nadwiślańskiego. W lutym 1923 r. z okazji 450. rocznicy urodzin M. Kopernika chór katedralny wystąpił m.in. w czasie nabożeństwa w katedrze, a także uświetnił akademię w miejscowym liceum państwowym. Ks. E. Krauze prowadził również chór hufca harcerzy włocławskich (1921).
Od 1 IX 1920 r., oprócz funkcji wykładowcy i dyrygenta chórów, pełnił także obowiązki prefekta w szkole kupieckiej i handlowej-klasy niższe (1 IX 1920-27 III 1921), a następnie w Państwowym Seminarium Nauczycielskim (27 III 1921-1923). Tego samego roku przyjął również stanowisko katechety w Gimnazjum Żeńskim Władysławy Aspis (26 IX 1921-1923). Dodatkowo pełnił także różne funkcje w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, m.in. był członkiem komisji odczytowej, a jako wiceprezes Towarzystwa (1923/1924) znacznie przyczynił się do zorganizowania obchodów kopernikowskich we Włocławku. Pewne nieporozumienia w prowadzeniu chórów katedralnych, wyczerpująca praca szkolna (okresowo ok. 51 godzin lekcji tygodniowo), która negatywnie wpłynęła na jego zdrowie (leczył się w Łodzi), a także przeżycia po śmierci ojca (9 VII 1922), skłoniły go do rezygnacji z wszystkich obowiązków we Włocławku i podjęcia pracy parafialnej. Bp ordynariusz w formie podziękowania wyraził mu wielkie uznanie za podniesienie poziomu chórów katedralnych i 15 V 1923 r. mianował proboszczem par. Błenna, dekanatu izbickiego, w pow. kolskim.
Mimo obowiązków proboszczowskich ks. E. Krauze nie zerwał z muzyką. Należał do diecezjalnej komisji organistowskiej, prowadził też chór parafialny (Błenna). W ciągu wakacji w 1925 i w 1926 r. prowadził w Kole wykłady na kursach dokształcających dla katechetek szkół powszechnych. Jako proboszcz podniósł duchowo i moralnie parafię, dokończył prace uzupełniające w nowej plebanii (wybudowanej przez ks. J. Gąsowskiego) oraz poczynił wiele prac remontowych w i na cmentarzu przykościelnym. Po pięciu latach pobytu w Błennej (nie bez trudności duszpasterskich) 28 XI 1928 r. został przeniesiony do par. Mąkoszyn, dekanatu piotrkowskiego, w pow. nieszawskim. Jego zasługą było m.in. przeprowadzenie w tej parafii postępowania sądowego przeciwko gminie w Boguszycach w związku z bezprawnym zabraniem par. Mąkoszyn gruntu i domu, który ta przeznaczyła na szkołę.
Dnia 5 X 1932 r. został przeniesiony do par. Chocz, dekanatu kaliskiego północnego, w której pracował do 19 IX 1936 r., skąd przeniósł się do par. Grzymiszew, dekanatu tuliszkowskiego, w pow. konińskim. Jako proboszcz rozwinął w tej parafii Bractwo św. Barbary oraz Żywy Różaniec. Zatroszczył się również o działalność Akcji Katolickiej. Za jego to czasów dość dobrze funkcjonowały w parafii: Katolickie Stowarzyszenie Kobiet i Katolickie Stowarzyszenie Męskie oraz Żeńskie. W swojej działalności duszpasterskiej nie potrafił uniknąć zatargów z wiernymi, toteż 24 II 1939 r. musiał opuścić Grzymiszew i przenieść się do par. Dobrzejewice, dekanatu czernikowskiego, w pow. lipnowskim.
Po wybuchu II wojny światowej już 2 XI 1939 r. został aresztowany przez Niemców, a w lutym 1940 r. przewieziony do obozu w Stutthoffie, skąd 9 IV 1940 r. przewieziono go do obozu w Sachsenhausen, gdzie był szczególnie prześladowany na jednym z bloków obozowych. Zmarł prawdopodobnie w maju lub czerwcu 1940 r. na zapalenie płuc, następnie został spalony w tamtejszym krematorium.
Ksiądz E. Krauze był autorem kilkunastu publikacji dotyczących zagadnień duszpasterskich i katechetycznych oraz dwóch związanych z muzyką kościelną: W sprawie organistów („Kron. Diec. Włocł.", 1920, t. 14, s. 87-89) oraz O stanie muzyki kościelnej w diecezji włocławskiej („Kron. Diec. Włocł.", 1922, t. 16, s. 168-171). Obie te publikacje dotyczą szkolenia organistów.
ADW, Akta personalne, sygn. 154; Księga chrztów od 1879 r., Archiwum Parafii św. Jana Chrzciciela we Włocławku; Księga ogłoszenia parafii Błenna, Arch. Parafii Błenna (bez sygn.); -Szygenda Z., Wykładowcy muzyki i śpiewu w:] 425 lat Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Profesorowie, s. 127; Librowski S.. Ofiary, s. 80; Stańczak C., Życie i działalność śp ks. L. Moczyńskiego, [w:] Jednodniówka dla upamiętnienia 40-letniego jubileuszu Tow. b. Chórów Katedralnych Lutnia, Włocławek 1928, s. 25-27; Debiński J., Szkice do dziejów parafii Makoszyn, Zap. Kuj. Dobrz.", 2003, t. 18, s. 143; Szołdrski W., Martyrologium duchowieństwa polskiego pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945, „Sacrum Poloniae Millennium", Rzym 1965, t. XI, s. 142; Wysocki W. J., Martyrologium duchowieństwa w obozie Stutthof, Lublin 1970, s. 24 (maszyn.); Jacewicz W., Woś J., Martyrologium, z. 1, s. 219; tamże, z. 4, s. 470; Nowak J., 100-lecie Chórów Katedralnych we Włocławku, „Ład Boży", 1988, nr 24, s. 8.
Józef Dębiński
Page updated
Google Sites
Report abuse