Ks. Bolesław Cieślak

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 7, s. 30-32.

(1936-2014), ksiądz, wychowanek, a potem profesor Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, długoletni urzędnik kurii diecezjalnej, członek kapituły katedralnej, proboszcz parafii św. Jana Chrzciciela we Włocławku

 

Urodził się 21 1 1936 r. w Sosnowej Woli (gm. Lubraniec, pow. Włocławek). Jego rodzicami byli Mikołaj i Stanisława ze Stołowskich, Rodzina, którą uzupełniała jeszcze czwórka dzieci: Kazimierz, Józef, Emilia i Teresa, utrzymywała się z prowadzenia pięciohektarowego gospodarstwa rolnego.

Edukację wstępną zdobył w szkole podstawowej w Zgłowiączce. Natomiast edukację na etapie szkoły średniej odbył w Seminarium Duchownym stopnia humanistycznego we Włocławku w l. 1949-1953 (ponieważ władze komunistyczne nie respektowały świadectw tej szkoły, formalnie egzamin dojrzałości zdał jako eksternista w Kutnie dopiero 23 VI 1958 r.). W I. 1953-1958 odbył studia filozoficzno-teologiczne we włocławskim WSD.

W 1958 r. został skierowany na studia specjalistyczne na Katolicki Uniwersytet Lubelski i pogłębiał tam z woli władzy diecezjalnej swoją wiedzę w zakresie prawa kanonicznego (kościelnego), chociaż on sam wolałby studiować liturgikę. Jako student KUL-u 5 IV 1959 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa włocławskiego Antoniego Pawłowskiego. Trzyletnie studia specjalistyczne uwieńczył zdobyciem 16 XII 1961 r. tytułu magistra prawa kanonicznego (praca pt. „Obowiązek głoszenia kazań w ustawodawstwie Kościoła Zachodniego do Soboru Trydenckiego"), a pięć lat później, w dn. 13 V 1966 r., na tej samej uczelni obronił pracę doktorską pt. „Obowiązek głoszenia kazań w ustawodawstwie Kościoła Zachodniego. Studium historyczno-prawne".

Jeszcze przed uzyskaniem magisterium rozpoczęła się stopniowa kariera ks. Cieślaka jako urzędnika w Kurii Diecezjalnej Włocławskiej u boku kolejnych biskupów: najpierw Antoniego Pawłowskiego, a potem Jana Zaręby. Biskup Pawłowski mianował go w 1961 r. swoim kapelanem (25 VIII), a wkrótce (1 IX) także notariuszem. Uznanie rządców diecezji dla ks. Cieślaka pogłębiała też zapewne jego dyspozycyjność, gdy zachodziła potrzeba podjęcia nagłych tymczasowych zastępstw w różnych parafiach. Ponadto przez pewien czas (22 X 1965-21 X 1967) pracował w Sądzie Kościelnym jako obrońca węzła małżeńskiego.

W 1967 r. (16 VIII) został mianowany referentem Wydziału Duszpasterskiego, w ramach którego zajmował się sprawami liturgicznymi. Niebawem (1 IX) powierzono mu stanowisko wicekanclerza. W 1968 r. (25 IX) został też mianowany korespondentem diecezjalnym (dzisiejszy rzecznik prasowy). W 1970 r. (24 I) awansował na kanclerza, a 9 VII 1977 r. został ponadto mianowany stałym zastępcą wikariusza generalnego. W l. 1973-1981 przewodniczył zespołowi redakcyjnemu „Kroniki Diecezji Włocławskiej", organu urzędowego Kurii Diecezjalnej Włocławskiej. W dn. 11 VII 1981 r. otrzymał awans na wikariusza generalnego. Biskup Jan Zaręba nominację tę ponowił w 1984 r. na kolejne trzy lata. Jednak przedwczesna śmierć bp. Zaręby (22 XI 1986) doprowadziła do odejścia ks. Cieślaka z tego urzędu.

W tym czasie pracował w różnych komisjach kurialnych: liturgicznej (nominacja 19 IV 1973 na trzy lata), sztuki kościelnej (nominacje: 28 III 1976, 10 III 1988). Był też członkiem Rady Nadzorczej (nominacje: 19 III 1974, 19 III 1979) i Rady Kapłańskiej od 1971 do 1993 r. Jako przedstawiciel biskupa włocławskiego był kuratorem Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi (nominacje: III 1974, 27 XI 1978). Ponadto wielokrotnie był delegowany do przeprowadzania egzaminów przed święceniami kapłańskimi w seminariach zakonnych znajdujących się na terenie diecezji włocławskiej: w Kazimierzu Biskupim - Misjonarze Świętej Rodziny, w Lądzie salezjanie, w Zduńskiej Woli orioniści. Należał również do Komisji Egzaminacyjnej Diecezji Włocławskiej.

W 1970 r. ks. Cieślak podjął wykłady z prawa kanonicznego w WSD we Włocławku, które prowadził przez 29 lat, do 1999 r. W tym czasie uczył także prawa kanonicznego na funkcjonujących przy Seminarium Duchownym instytutach: Teologiczno-Pastoralnym (dla kapłanów, od 1975), Wyższej Kultury Religijnej (dla osób zakonnych i świeckich, od 1983). Jako szczególnie biegły w prawie kanonicznym ks. Cieślak był również włączony w przygotowanie i przeprowadzenie kolejnych synodów diecezjalnych (1967 i 1994).

Największą jednak radością ks. Cieślaka była włocławska parafia św. Jana Chrzciciela i jej kościół parafialny, który - jak mawiał - chciał uczynić włocławską „perełką". Parafia ta, która przez lata powojenne przechodziła „różne koleje", miała wybitnych proboszczów, którzy z różnych przyczyn - byli tylko proboszczami tytularnymi, a faktycznie wspólnotą parafialną kierowali administratorzy. Kiedy więc do „św. Jana" przyszedł w 1975 r. ks. Cieślak stający wtedy (miał niespełna 40 lat) u szczytu swojej włocławskiej kariery: był najważniejszym urzędnikiem w Kurii, profesorem w Seminarium Duchownym i proboszczem prestiżowej parafii okazało się, że parafia weszła wreszcie na właściwe tory.

Choć trzeba przyznać, że jego nominacja do parafii natrafiła na opór ze strony władz państwowych. Najpierw więc bp Zaręba mianował go wikariuszem-ekonomem (15 VI 1975). Następnie podejmował próby mianowania go administratorem parafii, do czego jednak zastrzeżenia wnosił wojewódzki wydział do spraw wyznań. Opór ten został przełamany w dn. 15 I 1977 r., kiedy ks. Cieślak został mianowany administratorem parafii. Ostatecznie dopiero po ośmiu latach władze zgodziły się na nominację proboszczowską (29 XI 1983). W sumie kierował włocławską parafią św. Jana Chrzciciela 36 lat, do 1 II 2011 r., kiedy to przeszedł na emeryturę. Ksiądz Cieślak jako pełny zapału nowy proboszcz, mający ponadto możliwość dobrania sobie odpowiednich wikariuszy, podjął w parafii systematyczne działania zarówno gospodarcze, jak i duszpasterskie. Najpierw wyremontował wnętrze świątyni, dostosowując ją do wymagań liturgicznych Soboru Watykańskiego II. Wybudował, obok plebanii, budynek katechetyczno-kancelaryjny, który stał się zapleczem do prowadzenia działalności duszpasterskiej. Ostatnim jego wielkim dziełem materialnym była renowacja wieży kościoła i wymiana dachu na świątyni, który groził katastrofą budowlaną. Zorganizował biblioteczkę parafialną (1000 tomów) i próbował wydawać gazetkę parafialną pt. „Janowy Głos", ale zapału wystarczyło tylko na dwa numery wydane w 2000 r.

W końcowych latach jego posługi duszpasterskiej widać było już zmęczenie wiekiem i pojawiły się problemy zdrowotne. A jego praca duszpasterska w parafii była różnie oceniana. Jedni dziękowali mu za zrozumienie ludzkich problemów, a inni, zwłaszcza koledzy proboszczowie, zarzucali mu naginanie W praktyce parafialnej prawa kościelnego. Ostatnie lata jego życia upłynęły na emeryturze. Mieszkając na plebanii parafii św. Jana, według sił i możliwości starał się pomagać nowemu proboszczowi w pracy duszpasterskiej.

Z racji wykształcenia brał czynny udział w działalności Stowarzyszenia Kanonistów Polskich, a z racji zamiłowania do przyrody był członkiem Polskiego Związku Działkowców oraz Regionalnego Związku Pszczelarzy Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej z siedzibą we Włocławku. Posiadał kwalifikacje mistrza pszczelarskiego, które potwierdził dokument nadania z 18 XII 2004 r.

Ma niewielki dorobek pisarski. Pisał teksty informacyjne do „Kroniki Diecezji Włocławskiej", popularyzatorskie z zakresu prawa kościelnego do „Ładu Bożego", pojedyncze, ale znaczące opracowania z historii Kościoła do: „Ateneum Kapłańskiego" (Ku beatyfikacji [bp. Michała Kozala], 1987, t. 109, z. 3 [472], s. 545-562), „Studiów Włocławskich" (o działalności bp. Antoniego Pawłowskiego) i pracy zbiorowej 425 lat Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Moderatorzy i profesorowie XX wieku, Włocławek 1997 (o wykładowcach prawa kanonicznego). Pod jego kierunkiem pisano też prace magisterskie z zakresu prawa kanonicznego i historii Kościoła. Zgromadził podstawowy księgozbiór z prawa kanonicznego, służący mu do pracy dydaktycznej i, w mniejszym zakresie, naukowej, który uległ rozproszeniu podczas kolejnych przeprowadzek. Uznaniem jego zasług dla diecezji włocławskiej było obdarowanie go w 1975 r. godnością kanonika gremialnego włocławskiej kapituły katedralnej, a potem ponadto godnością kapelana papieskiego (1982).

Zmarł 19 VIII 2014 r. we Włocławku i 21 VIII został pochowany na cmentarzu komunalnym we Włocławku przy al. Chopina, w kwaterze kapłańskiej. Wszystkie swoje posiadane dobra materialne zapisał w testamencie włocławskiej parafii św. Jan Chrzciciela. We Włocławku upamiętnia go nagrobek na miejscowym cmentarzu oraz portret na plebanii parafii św. Jana.

ADW, AKDW, Akta personalne ks. B. Cieślaka, bez sygn., k. nlb.; Arch. Parafii św. Jana we Włocławku, Dokumenty pozostałe po ks. B. Cieślaku, b. sygn.;- Schematyzmy... 1957-2011; Hanc W., Dorobek naukowy ostatniego ćwierćwiecza, [w:] Od wieków kształci pasterzy. Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku, Włocławek 1994, s. 72; Polscy kanoniści (XIX i XX wiek), cz. 1, Warszawa 1981, s. 83; Rulka K., Losy księgozbiorów profesorskich seminarium duchownego we Włocławku w XX wieku, [w:] tenże, Wokół słowa drukowanego i pisanego, Miłkowice 2016, s. 76; Witczak H., Ks. Bolesław Cieślak wspomnienia studenta o profesorze, „Mies. Diec. Włocł. - Kron." 2014, t. 97, nr s. 1223-1230;-Fot. z dokumentacji KDW.

 

Henryk Witczak