Ks. Bogumił Lewandowski

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 3, s. 101-103.

(1934-2001), ksiądz, wychowanek Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, znawca liturgii Kościoła i spraw Watykanu.

 

Urodził się 16 VII 1934 r. w Wieńcu k. Włocławka, w rodzinie rolniczej Franciszka i Marianny Lewandowskich. Posiadał pięcioro rodzeństwa: jednego brata i cztery siostry. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Wieńcu. Maturę zdał w Technikum Finansowym we Włocławku w 1953 r. W tymże roku wstąpił do włocławskiego Wyższego Seminarium Duchownym, gdzie przez pięć lat studiował filozofię i teologię. Święcenia kapłańskie przyjął 28 XII 1958 r. z rąk biskupa włocławskiego Antoniego Pawłowskiego.

Zaraz po święceniach skierowany został do Lublina na KUL w celu dokończenia studiów, które rozpoczął jeszcze jako kleryk. Uwieńczył je 8 VI 1961 r. uzyskaniem licencjatu z eklezjologii. Podczas wakacji w 1959 r. przez kilka tygodni pełnił funkcję administratora parafii Kalinowa k. Kalisza. Z dniem 1 VI 1962 r. został mianowany notariuszem Kurii Biskupiej we Włocławku, z poleceniem pełnienia równocześnie obowiązków kapelana bp. ordynariusza A. Pawłowskiego. Jesienią 1963 r. został wysłany przez władzę diecezjalną na specjalistyczne studia z liturgiki na Papieski Instytut Liturgiczny (Anzelmianum) do Rzymu.

Podczas studiów służył owocnie polskim biskupom biorącym udział w II, III i IV sesji Soboru. Zaangażowany został także do pomocy w przygotowaniach i obradach I Synodu Biskupów, którego sekretarzem generalnym był bp Władysław Rubin.

W czasie wakacji wyjeżdżał na kursy językowe do Paryża i Londynu. Nawiedzał miejsca święte: Fatimę, Lourdes, Lisieux, Ars, a także Ziemię Świętą. Pracę doktorską pt. De evolutione ritus liturgiae confirmationis in Ecclesiis occidentalibus (Rozwój liturgicznego obrzędu bierzmowania w Kościołach zachodnich) obronił 4 VI 1969 r. w Papieskim Instytucie Liturgicznym.

Dnia 16 X 1968 r. rozpoczął pracę w watykańskiej Kongregacji ds. Duchowieństwa. Jego praca w Kurii Rzymskiej przypadła w okresie pontyfikatów aż trzech papieży: Pawła VI, Jana Pawła I i Jana Pawła II. Zasadniczy jej trzon stanowiły zajęcia w dykasteriach watykańskich, które tak naprawdę zaczęły się jeszcze wtedy, gdy ks. Lewandowski jako student pomagał polskim Ojcom Soboru, a później bardzo ściśle współpracował z pierwszym sekretarzem generalnym Synodu Biskupów (instytucji powołanej przez Pawła VI) bp. Władysławem Rubinem.

Drzwi biura ks. Lewandowskiego urzędującego na drugim piętrze gmachu Kongregacji pozostawały za- wsze otwarte. Tutaj kierowali swoje pierwsze kroki polscy biskupi przybywający do Rzymu z wizytą ad limina. Szli do niego również przybywający z Polski księża i świeccy. Był tłumaczem, przewodnikiem, doradcą i dla bardzo wielu serdecznym przyjacielem. W Watykanie szanowali go i znali wszyscy. Jego bezpośredni i bardzo naturalny sposób bycia oraz wielka osobista kultura i dobroć wzbudzały zaufanie i życzliwość innych. To w efekcie pozwalało mu nawiązywać i utrzymywać bardzo szerokie kontakty międzynarodowe i to nie tylko z dostojnikami watykańskimi, ale także z ludźmi włoskiego świata kultury, polityki, mediów. W pracy kurialnej przeszedł wszystkie stopnie awansu od primo adetto aż do pracownika pierwszej klasy.

Poza pracą urzędową w Kurii Watykańskiej bardzo ważną rolę w życiu ks. Lewandowskiego spełnia to pisarstwo i szeroka działalność publicystyczna, która była jego pasją. Wpływ na to miała ówczesna sytuacja Polski, a wraz z nią sytuacja Kościoła w Polsce, kraju za „żelazną kurtyną", z niemożnością normalnego przepływu informacji, które rodziły w nim potrzebę rzetelnego i obiektywnego informowania Kościoła na Zachodzie oraz „wolnego świata", o tym wszystkim, co dzieje się w jego ojczystym kraju.

Od 1969 r. ks. Lewandowski jako pierwszy z Polaków rozpoczął regularną współpracę z oficjalnym dziennikiem watykańskim „L'Osservatore Romano", w którym artykuły na tematy teologiczne, pastoralne, a także umieszczał wiadomości z życia Kościoła w Polsce z licznymi zdjęciami, np. procesji Bożego Ciała. Przekazywał obszerne relacje z obchodów i zgromadzeń milenijnych w Polsce, z peregrynacji kopii cudownego obrazu Pani Jasnogórskiej. Także w dziennikach włoskich: „Avvenire" i „Il Tempo" oraz w wielu innych czasopismach włoskich i polonijnych wypowiadał się na aktualne tematy religijno-kościelne. W tych ostatnich zamieszczał liczne pomoce homiletyczne i liturgiczne oraz wiadomości z życia Kościoła Powszechnego. Razem około 400 tekstów. Regularnie współpracował również z Radiem Watykańskim, przekazując na bieżąco sprawy polskie. Również stacje radiowe Wolna Europa, BBC i Głos Ameryki bardzo chętnie korzystały z jego wiadomości na temat sytuacji Kościoła w Polsce. Szerokie spectrum poruszanej problematyki, jej zasięg odbioru oraz fakt całkowitej niezależności w tym, co robił, pozwalają stwierdzić, że działalność ks. Lewandowskiego miała charakter instytucjonalny. Więcej, on sam był instytucją.

Obok tej bogatej działalności publicystycznej, pozostawił znaczącą spuściznę literacką. Ks. Lewandowski jest autorem kilkunastu pozycji książkowych i albumowych w językach polskim i włoskim oraz ponad 200 artykułów i recenzji. Do najważniejszych z nich można zaliczyć takie pozycje, jak: Za divina clliseri cordia, Toruń 1982, Tutli consecrati alla dladonna, Roma 1988, Katechizm sakramentalny, Rzym 1990, Polskie Siostry w Rzymie (1970-1993), Rzym 1993, czy Jezu ufam Tobie, Rzym 1997. Od 13 XII 1970 r. na prośbę bp. Władysława Rubina, Delegata Prymasa Polski ds. Duszpasterstwa Emigracyjnego, ks. Lewandowski sprawował opiekę nad siostrami polskimi, pracującymi w Wiecznym Mieście. Wprowadził dla nich comiesięczne dni skupienia, które odbywały się w trzecią niedzielę miesiąca, najczęściej w sali przy kościele św. Stanisława BM. (Przez te spotkania przewinęło się ponad 150 konferencjonistów). Każdego roku organizował trzy razy rekolekcje (pierwszy tydzień adwentu, wielkiego postu i pod koniec września). Urządzał pielgrzymki do Ziemi Świętej, Lourdes, Fatimy i do wielu sanktuariów włoskich (w sumie było ich ok. 100). Załatwiał siostrom wiele spraw związanych z ich życiem i pracą. Posługę tę ks. Lewandowski sprawował prawie 24 lata.

Dnia 17 X 1971 r. został mianowany przez Prymasa Polski, Stefana kard. Wyszyńskiego, delegatem Biura Prasowego Episkopatu Polski w Rzymie. Episkopat Polski był jedynym w Kościele Powszechnym episkopatem posiadającym oficjalną Delegaturę Biura Prasowego w Rzymie. O wyborze ks. Lewandowskiego na to stanowisko zadecydowały kompetencje i doświadczenie dziennikarskie, ale także jego pełne oddanie księdzu Prymasowi. Kard. Stefan Wyszyński potrzebował na tym miejscu kogoś nie tylko doświadczonego i kompetentnego, ale nade wszystko cieszącego się jego pełnym zaufaniem.

Za swoją ofiarną pracę dla Kościoła został odznaczony 22 VII 1974 r. przez Pawła VI godnością kapelana papieskiego, natomiast 25 I 1993 r. przez Jana Pawła II godnością prałata papieskiego. W związku z jubileuszem kapłańskim bp Jan Zaręba mianował go w 17 XII 1983 r. kanonikiem honorowym Kapituły Bazyliki Katedralnej we Włocławku.

Rząd Francji natomiast, na prośbę Ambasady Francuskiej przy Stolicy Świętej, przyznał ks. Lewandowskiemu Legię Honorową dla cudzoziemców. Uroczystość wręczenia Oficerskiego Odznaczenia Narodowego Zasługi (Officier de l'Ordre National du Mérite) odbyła się 25 V 1984 r. w Pałacu Napoleona, w którym mieści się Ambasada Francji przy Stolicy Świętej.

W 1994 r. przeszedł na przedwczesną emeryturę i wrócił do Polski. Zamieszkał w rodzinnym Wieńcu k. Włocławka. Zmarł niespodziewanie we Włocławku 31 VIII 2001 r. Pochowany został w swojej rodzinnej parafii, w Wieńcu k. Włocławka.

Ksiądz Bogumił Lewandowski w służbie Stolicy Apostolskiej, zebrał i oprac. K. Konecki, Włocławek 2003; Rulka K., Dary książkowe dla Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku, „Kron. Diec. Włocł", 1993, t. 76, s. 282; Zmarł ks. prał. Bogumił Lewandowski, „Kron. Diec. Włocł.", 2001, t. 84, s. 462-466..

 

Krzysztof Konecki