Bp Kazimierz Majdański

Pobyt w Lądzie zakończył się 26 VIII 1940 r., gdy wraz z grupą współwięźniów K. Majdański przewieziony został najpierw do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg, a 14 XII tr. do obozu w Dachau. Od 10 XI 1942 r. był poddawany zbrodniczym pseudonaukowym doświadczeniom medycznym. Szczęśliwie przeżył te doświadczenia i doczekał wyzwolenia obozu przez aliantów 29 IV 1945 r.

Upragnione święcenia kapłańskie przyjął w Paryżu 29 VII 1945 r. z rąk biskupa Karola Radońskiego. Przez kilka miesięcy leczył się w sanatorium we Francji i na początku 1946 r. został skierowany na studia do Fryburga w Szwajcarii, które zakończył licencjatem, a potem w 1949 r. doktoratem z teologii moralnej.

Po powrocie do kraju od 13 IV 1949 r. pracował we Włocławku jako wikariusz przy katedrze; na początku roku akademickiego 1949/50 zaczął wykładać teologię moralną w Wyższym Seminarium Duchownym, a w latach 1950-1954 nauczał także homiletyki i dykcji. Niebawem zlecono mu obowiązki zastępcy redaktora „Ateneum Kapłańskiego" oraz wicerektora Seminarium (1952-1957). W l. 1956-1974 kierował „Ateneum" jako redaktor naczelny, wprowadzając zwyczaj opracowywania i wydawania tematycznych numerów pisma (sam opublikował w nim w tym czasie ok. 50 artykułów). Szczególną uwagę przykładał do spraw rodziny. Przypomnieć też należy, że już w 1957 r., na zlecenia Episkopatu Polski, organizował duszpasterstwo służby zdrowia, co pozwoliło mu bliżej zająć się problemami rodziny. Jako profesor Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku był inwigilowany przez władze komunistyczne. W 1956 r. zamierzano nawet i już przygotowano dokładny plan całej akcji aresztować go (miałoby - to według komunistycznej bezpieki pomóc w operacyjnym rozpracowaniu Seminarium) oraz jego brata Walentego, znakomitego publicysty i pisarza katolickiego.

Nowy etap w życiu K. Majdańskiego rozpoczął się z chwilą wyniesienia go przez papieża Jana XXIII na biskupa pomocniczego we Włocławku z dniem 19 XI 1962 r. Sakrę biskupią przyjął z rąk prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego i współkonsekratorów: biskupów Antoniego Pawłowskiego z Włocławka i Wilhelma Pluty z Gorzowa Wielkopolskiego w dniu 24 III 1963 r. Bp K. Majdański brał czynny udział w pracach II i IV sesji Soboru Watykańskiego II. W dniu 29 X 1965 r. przemawiał w imieniu biskupów polskich na temat dyskryminacji godzącej w życie dziecka nienarodzonego. Jako biskup pomocniczy włocławski nadal był inwigilowany i represjonowany przez władze PRL; w latach siedemdziesiątych XX w. założono mu nawet w budynku sufraganii, w czasie jej generalnego remontu, podsłuch we wszystkich pomieszczeniach, z wyjątkiem kuchni. Odmawiano mu paszportu na wyjazdy zagraniczne i ciągle odrzucano jego kandydaturę na kolejne stolice biskupie w kraju.

Praca naukowa zawsze była mu bliska, dlatego od 1969 r. podjął na Akademii Teologicznej w Warszawie wykłady z zakresu teologii pastoralnej o małżeństwie i rodzinie, uzyskując w 1972 r. tytuł doktora habilitowanego, a potem profesurę nadzwyczajną i zwyczajną Pracę tę łączył z obowiązkami w diecezji włocławskiej, jednocześnie pełniąc funkcję w watykańskim Sekretariacie dla Niewierzących i publikując szereg prac z najbliższej mu dziedziny dotyczącej wychowania do życia rodzinnego.

Pamiętając o przeżytej gehennie obozowej swojej i kapłanów polskich, wiele uwagi poświęcał martyrologii duchowieństwa polskiego w okresie wojny. przedstawiając papieżowi Pawłowi VI memoriał o stratach duchowieństwa polskiego, organizując w 1970 r. pierwszą pielgrzymkę księży polskich do byłych obozów koncentracyjnych.

Jako profesor zorganizował Instytut Studiów nad Rodziną przy ATK, którego był pierwszym dyrektorem, do 1993 r. Udało mu się, co nie było rzeczą prostą, uzyskać kościelne i państwowe zezwolenia w 1975 r. oraz wybudować odpowiednie pomieszczenia Instytutu, lokalizując go w Łomiankach. Wyposażył też Instytut we własną tematyczną bibliotekę, liczącą ok. 12 tys. woluminów. Sam był autorem wielu książek o charakterze pastoralnym. Ponadto założył w 1986 r. Instytut Świeckiego Życia Konsekrowanego z ośrodkiem także w Łomiankach.

Decyzją papieża Jana Pawła II z 1 III 1979 r. został podniesiony do godności biskupa ordynariusza diecezji szczecińsko-kamieńskiej, co postawiło przed nim wiele nowych wyzwań. Pierwszym pragnieniem K. Majdańskiego było wybudowanie pomieszczeń dla Wyższego Seminarium Duchownego, które erygował w 1981 r. Czynił usilne starania o założenie Uniwersytetu w Szczecinie, który powstał w 1985 r. Szczególną troską otaczał inteligencję szczecińską.

Jako pasterz diecezji zadbał o odbudowanie wielu pozostających jeszcze w ruinie świątyń, budowanie nowych oraz erygował wiele nowych parafii. Przy czynił się do rozwoju diecezji, która w 1992 r. podniesiona została do rangi metropolii. Ale kiedy zbliżała się 75. rocznica urodzin, zgodnie z przepisami prawa, złożył 1 III 1991 r. na ręce papieża rezygnację. Przyjąwszy ją, Jan Paweł II nadal mu godność arcybiskupa ad personam. Po przekazaniu 25 III 1992 r. diecezji swemu następcy, abp Majdański mógł się poświęcić bez reszty Instytutowi w Łomiankach.

W uznaniu zasług w dziele pojednania polsko-niemieckiego prezydent Republiki Niemieckiej przyznał 3 VIII 1991 r. abp. Majdańskiemu najwyższe w Polsce niemieckie odznaczenie państwowe: Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą. Był też w 1995 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Polonia Mater Nostra Est, a 11 XI 2006 r. Orderem Orła Białego. Otrzymał tytuł honorowego obywatela: Szczecina (1996), Łomianek (2003), Warszawy (2004), Stargardu Szczecińskiego (2005) i Polic (2005).

Bp Majdański ma duży dorobek naukowy. Spośród kilkunastu jego książek należy wymienić przede wszystkim te, które powstały jako rezultat refleksji naukowej nad problematyką małżeństwa i rodziny, m.in.: Wspólnota życia i miłości. Zamysł Boży o małżeństwie i rodzinie (Poznań 1979, Łomianki 2001), Cywilizacja życia. Przyczynek do syntezy (Lublin 1988), Rodzina u progu trzeciego tysiąclecia (Warszawa 1995), Ocalić prawdę o rodzinie. Srebrny jubileusz Instytutu Studiów UKSW w Łomiankach (Łomianki 2000); „Radość i nadzieja" pontyfikatu papieża Jana Pawia II (Łomianki 2003); poza tym z tego zakresu pod jego redakcją ukazały się m.in.: Teologia małżeństwa i rodziny (t. 1-2, Warszawa 1980-1990), Rozwój człowieka w rodzinie (Warszawa 1982), „Evangelium vitae" encyklika ocalenia współczesnej rodziny i świata (Warszawa 1997), „Arena bitwy o życie". Aktualna sytuacja demograficzna w świecie i w Polsce (Łomianki 2000), Rodzina na przełomie wieków (Łomianki 2000). Jest on także autorem wielu książek będących efektem jego posługi pasterskiej, m.in.: Wrócił tu Kościół (Szczecin 1985), Nad Odrę i Bałtyk przyszło nowe (Szczecin 1988), Szczecińskie rocznice (t. 1-2, Szczecin 1988-1992), Homilie fatimskie (Szczecin 1992), Listy pasterskie 1979-1992 (Szczecin 1997), Ojczyzna jest Matką (Łomianki 2005). Ponadto ma w swoim dorobku wiele artykułów naukowych, popularno- naukowych, sprawozdań, recenzji i opracowań, publikowanych również w językach obcych.

Arcybiskup Kazimierz Majdański zmarł w Łomiankach 29 IV 2007 r. i został pochowany w kaplicy założonego przez siebie Instytutu Studiów nad Rodziną.