Bp Antoni Melchior Fijałkowski

Ksiądz Fijałkowski był jednym z założycieli szpitala św. Antoniego we Włocławku, a. za swoją postawę patriotyczną podczas powstania listopadowego w 1831 r., został uwięziony przez wojsko rosyjskie. O jego uwolnienie starała się kapituła włocławska, wysyłając do dowódcy rosyjskiego gen. Henryka Dąbrowskiego swoich przedstawicieli w osobach kanoników Józefa Joachima Goldtmana i Marcina Konstantego Szremowicza, z prośbą o uwolnienie jego i innych kapłanów.

Kiedy jego bliski przyjaciel z kapituły włocławskiej Franciszek Pawłowski, po trzyletnim okresie koadiutorii przy biskupie Adamie Michale Prażmowskim, został w 1839 r. biskupem płockim, starał się o powołanie go na bpa sufragana płockiego. Ponieważ sprawa załatwienia zatwierdzenia carskiego przedłużała się, zapewne z powodu patriotycznej przeszłości Fijałkowskiego, w międzyczasie został włączony do kapituły płockiej. Chociaż oczywiste było, że po zatwierdzeniu go jako bpa pomocniczego płockiego, tytularnego hermopolitańskiego, zwiąże się on z diecezją płocką, kapituła włocławska prosiła w 1842. czesnego bpa kujawsko-kaliskiego, Walentego Bończa Tomaszewskiego, aby Fijałkowski nadal w je gronie pozostał. Święcenia biskupie przyjął Fijałkowski w katedrze włocławskiej, w dzień Zielonych Świąt 1842 r., z rąk bpa płockiego Franciszka Pawłowskiego, w towarzystwie bpa kujawsko-kaliskiego, Walentego Tomaszewskiego i sufragana włocławskiego, Józefa Joachima Goldtmana. Przyjęcie obowiązków sufragańskich w Płocku znaczyło jednak ostateczne odejście z Włocławka. Wtedy zapisał na otaczany przezeń opieką szpital włocławski pokaźną sumę 4 tys. zip, co zatwierdziła odpowiednia władza.

Okazało się wkrótce, że Płock nie będzie ostatnim etapem pracy kapłańskiej i biskupiej sędziwego już Fijałkowskiego. Widocznie dotychczasowa postawa tego bpa nie pozostała nieznaną w sferach kościelnych, skoro kapituła katedralna warszawska, po śmierci ks. bpa sufragana warszawskiego Tomasza Wieniawa Chmielewskiego w 1844 r., wybrała go na administratora archidiecezji. Wypadek prawie bez precedensu, tym bardziej, że i sam elekt był związany już z inną diecezją i miał swojego biskupa, zatem nie mógł sam podjąć decyzji i przyjąć ofiarowanych mu obowiązków. Okazało się jednak, że powtórna elekcja dokonana przez kapitułę także wskazała na niego jako jedynego kandydata. Wówczas bp płocki zgodził się na oddanie swojego pomocnika archidiecezji warszawskiej, co sam zainteresowany uznał za znak Opatrzności, tym bardziej, że władza rosyjska wybór ten zatwierdziła. Tak więc od 5 X 1844 r. (ks. Wysocki podaje iż od 13 IX 1844 r.) został Fijałkowski administratorem archidiecezji warszawskiej. Wtedy też ostatecznie zrzekł się swoich godności w kapitule włocławskiej.

Odtąd związał się z nową archidiecezją, nad którą kanonicznie objął zarząd 5 X 1844 r., zapisując się chlubną działalnością. Pomimo podeszłego wieku doczekał się mianowania na arcybiskupa metropolitę w Warszawie. Archidiecezja ta bowiem kanonicznie wakowała od śmierci (1838) Stanisława Kostki Lubicz Choromańskiego. Wprawdzie rozchodziły się pogłoski, że do Warszawy przyjdzie inna osoba, a dla administratora bpa Fijałkowskiego przewidywano biskupstwo podlaskie, ale ostatecznie w 1856 r. rząd przedstawił Stolicy Apostolskiej osobę bpa Fijałkowskiego i ta, po przeprowadzeniu obowiązującego dochodzenia kanonicznego, 28 X 1856 r. prekonizowała go arcybiskupem warszawskim, co zostało uroczyście ogłoszone w styczniu 1857 r., a 13 tego miesiąca przyjął paliusz arcybiskupi, który wręczył sufragan Lubieński. Abp Fijałkowski pracował aktywnie do 1861 r.

Zmarł w Warszawie dnia 5 X 1861 r. i pochowany został w grobowcach w archikatedrze warszawskiej.