bp Mikołaj Wolski

h. Półkozic (?-1567), biskup włocławski.

Pochodził z rodziny Wolskich, wywodzącej się z Rawskiego, która posiadała także swoje dobra w Gowartowie i Podhajcach, pieczętujących się herbem Półkozic. Był synem Mikołaja, kasztelana sandomierskiego kasztelanki wizkiej Glinkówny. Dokładnej daty urodzenia ustalić się nie da. Miał jeszcze brata Stanisława.

O jego wykształceniu i kiedy rozpoczął karierę duchowną, źródła milczą. Pierwszą jego większą godnością kościelną była prepozytura w Płocku, otrzymana z prezenty króla Zygmunta Augusta (jako kolator, czyli patron prepozytury płockiej). W 1561 r. został mianowany biskupem chełmskim, ale był tam krótko.

Swój awans zawdzięczał królowi Zygmuntowi Augustowi. Kiedy zapadła decyzja przejścia dotychczasowego biskupa kujawskiego, Jakuba Uchańskiego, do Gniezna, zapewne na polecenie króla, 18 VI 1562 r. wybrała kapituła włocławska Mikołaja Wolskiego biskupem włocławskim, a następnie, także z prezentacji króla, papież Pius IV, bullą z 31 VIII 1562 r., zatwierdził Mikołaja Wolskiego na biskupstwo kujawskie. Tego samego dnia papież powiadomił kapitułę włocławską o prekonizacji Wolskiego na biskupstwo po Uchańskim, a nawet skierował specjalne pozdrowienie i błogosławieństwo papieskie do duchowieństwa i wiernych Włocławka oraz diecezji. Kapituła przyjęła wiadomość i dokumenty prekonizujące go na biskupstwo kujawskie w dniu 21 X 1562 r. i zachęciła wiernych diecezji oraz kapłanów, aby się modlili w jego intencji.

Był jednym z bardziej zaufanych doradców króla, tak iż bardziej zajmował się sprawami politycznymi, aniżeli swoją diecezją. Bardziej obchodziły go sprawy gospodarcze. W 1565 r., za zgodą kapituły, dokonał zamiany jeziora Osmolno i wsi Młyniec, w ziemi dobrzyńskiej, za wieś Kaczewo w powiecie radziejowskim. Drugą zmianą w stanie dóbr biskupich z czasów bp. Wolskiego była sprzedaż wsi Lubienie, Chabrowo i Osiek w archidiakonacie pomorskim i ulokowanie tych pieniędzy na dobrach rodowych Wolskich (Falenty koło Warszawy). Jednakże po jego śmierci z trudem udało się je odzyskać dla diecezji.

Myli się Kacper Niesiecki informując, jakoby Wolski miał umrzeć dopiero w 1570 r. i to jednocześnie ze swoim bratem Stanisławem i że mieli mieć wspólny pogrzeb w Warszawie, w kościele św. Jana. Pewne jest, że zmarł Wolski w 1567 r., najprawdopodobniej 3 sierpnia, jak o tym wyraźnie mówi pismo papieża Piusa V z 1 X 1567 r. powiadamiające, że po śmierci Mikołaja, na stolicę włocławską został desygnowany Stanisław Karnkowski. Śmierć pewnie nastąpiła w rezydencji biskupiej w Wolborzu. Pochowany został, razem z bratem Stanisławem, w kościele św. Jana w Warszawie.