Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 3, s. 142-143.
h. Poraj z Burzenina, (ok. 1553-1609), biskup przemyski, włocławski.
Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej, która brała nazwę od rodowego gniazda Pstrokonie, wsi leżącej w Sieradzkeim. Gruntownie wykształcony, bo po odbyciu początkowych nauk w Widawie i Sieradzu, od 1568 r. studiował na Akademii Krakowskiej, a później przebywał we Wrocławiu, a nawet uczył się w humanistycznym gimnazjum protestanckim w Goldbergu. Po powrocie przez pewien czas pracował w kancelarii grodzkiej w Sieradzu, a gdy powziął myśl poświęcenia się karierze duchownej, udał się na dwór biskupa włocławskiego Stanisława Karnkowskiego. Pewnie wtedy przyjął niższe święcenie kapłańskie, bo w 1581 r. otrzymał kanonię wieluńską, lecz nie wszedł w jej posiadanie, ponieważ w 1582 r. wyjechał na studia do Rzymu.
Po powrocie, w 1592 r., przyjął wyższe święcenia kapłańskie, otrzymując kilka beneficjów kościelnych, zapewne z poręki Karnkowskiego, teraz już arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa. Był między innymi proboszczem w Brześciu Kujawskim oraz został kanonikiem gnieźnieńskim.
Przez Karnkowskiego wszedł do działalności politycznej. Został sekretarzem królewskim, a nieco później piastował urząd sekretarza wielkiego w kancelarii mniejszej przy podkanclerzym Janie Tarnowskim, aż do czasu zakończenie przezeń podkanclerstwa w 1598 r. Przez cały ten czas, nawet po odejściu z kancelarii mniejszej, pełnił różne obowiązki urzędowe. Cieszył się zaufaniem abp. i prym. Stanisława Karnkowskiego, przebywając prawie stale przy jego boku, a także zyskał sympatię bp. włocławskiego Hieronima Rozrazewskiego.
W 1600 r. został biskupem przemyskim, zachowując jednak, za dyspensą papieską, niektóre posiadane poprzednio beneficja. Biskupstwo objął przez zastępcę, którym był Maciej Lubieński, kanclerz królewski. Zajmując się sprawami państwowymi jako senator i podkanclerzy od 1604 r., a od 1606 r. jako kanclerz wielki koronny, nie zapominał o obowiązkach biskupa przemyskiego. Jeżeli był na terenie diecezji, rezydował głównie w Brzozowie.
W uznaniu zasług dla kraju, król Zygmunt III Waza przedstawił go papieżowi na stolicę biskupią we Włocławku, wakującą w 1608 r. po przejściu Wojciecha Baranowskiego z Włocławka do Gniezna. Otrzymawszy jeszcze tego roku bullę nominacyjną na biskupstwo kujawskie, pomimo iż złożył 22 I 1609 r. urząd kanclerski, nie mogąc zaprzestać natychmiast działalności politycznej, nie objął zaraz kanonicznie biskupstwa, ale wystosował list pasterski do nowych diecezjan. Najpierw zamieszkał w Wolborzu, głównej rezydencji biskupów włocławskich i od 16 lutego rozpoczął rządy w diecezji włocławskiej.
Był już bardzo poważnie chory, kiedy uroczysty ingres do katedry włocławskiej dnia 16 V 1609 r., bardzo ciepło przyjęty przez duchowieństwo i wiernych. Zamieszkał w rezydencji biskupiej w Raciążku. Zmarł wkrótce, jeszcze tego roku w Raciążku, w dzień świętych Piotra i Pawła. Pochowany w katedrze włocławskiej w kaplicy Tarnowskich, obecnie Najświętszej Marii Panny, gdzie potem na- grobek ufundował mu Maciej Łubieński.
Damalewicz S., Vitae Vladislaviensium episcoporum, Cracoviae 1642, s. 434-442; Korczyński K., Katedra Kujawska, Cieszyn 1860, s. 29-30; Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej, Gniezno 1883, t. 3, s. 307-318; Kowalska H., Pstrokoński Maciej, [w:] PSB, t. 29, s. 265-271; Nitecki P., Biskupi, k. 365-366.
Witold Kujawski