bp Henryk

(ok. 1358-1398), książę legnicki i biskup kujawski.

Pochodził z linii Piastów Śląskich i urodził się około 1358 r. (niektórzy podają orientacyjne lata 1350-1355), jako syn księcia legnickiego Wacława I i księżniczki cieszyńskiej Anny. Razem z trzema braćmi, Ruprechtem, Wacławem II i Bolesławem, dziedziczył księstwo legnickie. Wobec planów zjednoczenia tego księstwa z księstwem brzeskim i na mocy układu ze stryjem, księciem brzeskim Ludwikiem I z 1372 r., wspólnie z braćmi miał przez lat dziesięć rządzić księstwem legnickim. Praktycznie księstwem tym rządził najstarszy brat Ruprecht, a Henryk, od lat najmłodszych przeznaczony do stanu duchownego, tam szukał swojej kariery życiowej. O jego wykształceniu praktycznie nic nie wiemy. Bardzo wcześnie, bo około 1579 r. został członkiem kapituły wrocławskiej jako jej dziekan, a wkrótce powierzono mu nawet administrację rozległej diecezji wrocławskiej. Biskupstwo wrocławskie było przewidziane dla jego starszego brata, Wacława, który w 1382 r. przeszedł nań z biskupstwa lubuskiego. Nie ma wątpliwości, że Henryk przygotował bratu grunt we Wrocławiu, aby tamtejsza kapituła dokonała jego wyboru.

Jako dziekan kapituły przebywał dalej we Wrocławiu, tym razem przy boku brata biskupa. Jego marzenia o biskupstwie zaczęły się spełniać, gdy w styczniu 1388 r. papież Urban VI, który podczas schizmy zachodniej rezydował w Rzymie, mianował go biskupem w Cambrai, w metropolii w Reims. Nie kwapił się z objęciem tej stolicy, a może nawet nie mógł jej objąć, Francja bowiem, gdzie leżała jego stolica, była za awiniońskim papieżem Klemensem VII, dlatego nawet nie opuścił Śląska. Tymczasem zarysowała się możliwość pozyskania biskupstwa w Polsce. Wykorzystał bowiem niechęć monarchy polskiego Władysława Jagiełły do dotychczasowego biskupa kujawskiego, Jana z książąt opolskich, zwanego „Kropidło", który nawet zdobył nominację papieską na arcybiskupstwo gnieźnieńskie bez wiedzy i woli króla. Papież Bonifacy IX, który chciał zapewne załagodzić ten spór, mianował przed 15 X 1389, a prawdopodobnie 14 V 1389 r., Henryka, cieszącego się życzliwością monarchy, biskupem kujawskim. Królowi zależało również na pozyskaniu książąt legnickich dla swoich planów politycznych.

Jako bp włocławski, częściej przebywał na dworze brata, biskupa wrocławskiego, aniżeli w swojej diecezji. Można wnosić, że nie był zawsze lojalny wobec króla, jeżeli ten wymagał, aby bp Henryk złożył mu przysięgę wierności, co dokonało się w Poznaniu 24 IV 1394 r. Jego działalności czysto kościelnej we Włocławku praktycznie nie z znamy. Jest tylko kilka wzmianek o jego trosce o sprawy gospodarcze i o katedrę. I tak biskup ten 13 VIII 1392 r. sprzedał wieś mensy biskupiej Czerniewice Mikołajowi z Kowala, wicekustoszowi katedry. Za uzyskaną sumę poprawiono dach nad prezbiterium katedry, a za pozostałe środki ufundowano altarię Niepokalanego Poczęcia w katedrze, która, po śmierci Mikołaja, miała przejść na własność kolegium wikariuszy. Troszcząc się o potrzeby zakrystii, a więc zapewne o jej wyposażenie, za zgodą kapituły, dał katedrze dziesięciny ze wsi biskupiej Ośniszczewo. Interesował się uposażeniem biskupstwa, załatwiając pomyślnie dla diecezji spór o jezioro w Lubotyniu i o wieś Trzebiatowo pod Bydgoszczą.

Zmarł na Śląsku, według jednych w Legnicy, inni zaś utrzymują, iż we Wrocławiu, dnia 12 XII 1398 r., podobno na skutek zatrucia podczas przyjęcia na dworze abp. gnieźnieńskiego, Dobrogosta, i został pochowany w katedrze wrocławskiej.