Bp Urlyk Prunhofer (Prunhover)

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 7, s. 146-147.

(zm. po 1425), biskup tytularny termopilski (termopoleński), sufragan włocławski

 

Imię i nazwisko (przydomek) Ulryka wskazują na pochodzenie z krajów kręgu niemieckojęzycznego, wszakże w chwili swego wyniesienia na biskupstwo był mnichem w cysterskim klasztorze Sancti Salvatoris de Septimo pod Florencją. Przy okazji prowizji nazwany jest w dokumencie papieskim Deifosia, można więc przypuszczać, że takim mianem określali go włoscy współbracia z owego toskańskiego opactwa, dla których niemieckie nazwisko Prunhofer brzmiało obco. Tytularnym biskupem termopilskim vel termopoleńskim ustanowił Ulryka 5 (2) I 1413 r. pizański (anty)papież Jan XXIII, przy czym nie wiadomo, do którego z biskupstw został skierowany do posługi, jakkolwiek niewykluczone, że mógł początkowo pełnić funkcję sufragana w Konstancji. Korespondowałoby to z domysłem P. Czaplewskiego, że ordynariusz włocławski Jan z książąt opolskich, zwany Kropidło, właśnie w Konstancji, dokąd przybył na obrady soboru powszechnego, spotkał biskupa Ulryka i pozyskał dla pracy w swej diecezji.

Nie ulega wątpliwości, że w perspektywie zamierzonego udania się na sobór biskup z Włocławka musiał zatroszczyć się o zapewnienie zastępstwa in pontificalibus dla powierzonej jego trosce diecezji (brak pewności, czy działał w niej wówczas jeszcze Jan Kaldeborn, wszakże jeśli nawet tak, to był już raczej osobą posuniętą w latach). Ulryka Prunhofera Jan Kropidło spotkał albo w samej Konstancji (kronikarz soboru Ulryk von Richenthal nie wymienia tytulariusza termopilskiego w gronie uczestników obrad, co jednak w zupełności zrozumiałe, skoro ów trafił wówczas na Pomorze), albo też w jednej z diecezji na obszarze Cesarstwa, przez które podróżował w drodze na sobór. Niewykluczone jednak, że ściągnął go tu jeszcze przed opuszczeniem ziem swego biskupstwa i wyposażył w stosowne pełnomocnictwa, ustanowiwszy wikariuszem in spiritualibus. W każdym razie w chwili, gdy w listopadzie grudniu 1414 r. rozpoczynały się obrady soboru, Ulryk Prunhofer najwyraźniej przebywał już w granicach diecezji włocławskiej.

Jego działalność tu poświadczona jest od początku 1415 do 1417 r. włącznie, przy czym znane źródła zdają się wskazywać, że miastem, które obrał na swoją siedzibę, był Gdańsk; kilkukrotnie jest on też wzmiankowany z tytułem sufragana i wikariusza in spiritualibus (a więc nie tylko in pontificalibus). Natomiast po roku 1417 losy Ulryka nie są znane. W dwóch dokumentach papieskich z czerwca-lipca 1425 r. wspomina się o nim jako o byłym (a zatem wówczas już nie sprawował tej funkcji) wikariuszu in spiritualibus zmarłego cztery lata wcześniej Jana Kropidły, przy czym w odniesieniu do niego samego nie zaznaczono, izby nie żył. Jego śmierć nastąpiła zapewne więc po tej dacie.

Chodyński S., Biskupi sufragani, s. 30; Czaplewski P., Tylarny episkopat, s. 118-120, 199; Haid W., Die Constanzer Weihbischöfe zunächst von 1076 bis 1548,.,Freiburger Diözesan-Archiv" 1873, Bd 7, s. 219-220; Hierarchia catholica, t. 1, s. 483; Hoffman H., Die Würzburger Weihbischöfe von 1206-1402, [w:] Fränkische Vergangenheit, Würzburg 1964, s. 81-82 (Würzburger Diözesangeschichtsblätter, 26); Jakubowski W., Solarczyk M., Organizacja, s. 208; Nitecki P., Biskupi, kol. 362 (również s. 37); Prokop K.R., Biskupi pomocniczy, wg indeksu (zwł. s. 304-305); tenże, Stolice tytularne biskupów Kościoła katolickiego wpisanych w dzieje ziem polskich (XIII w-2014 r.), Kraków 2014, s. 89, 257; Szarszewski A., Szpital i kościół św. Jakuba w Gdańsku. Zarys historyczny, Toruń 1999 [2000], s. 160- -161; Szostkiewicz Z., Katalog biskupów, s. 577; Willi D., Päpste, Kardinäle, s. 54 (nr 259), 92 (nr 554).

 

Krzysztof Rafał Prokop