bp Karol Ludwik Pollner

Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowski, tom 3, s. 133-134.

(1825-1887), ksiądz, kanonik kapituły katedralnej we Włocławku, biskup sufragan kujawsko-kaliski w latach 1883-1887.

 

Urodził się 8 VI 1825 r. w Rawie, woj. mazowieckie. Był synem Piotra Pollnera i Fryderyki z d. Kajser. Początkowo naukę pobierał w szkole powiatowej w Rawie. Następnie kontynuował ją w Gimnazjum Filologicznym na Nowolipiu w Warszawie. W obu szkołach uzyskiwał wyniki celujące. Dnia 20 VII 1844 r. został przyjęty do seminarium archidiecezjalnego przy św. Krzyżu w Warszawie, które było prowadzone przez księży misjonarzy. Tam też odbył kurs filologiczny. Z kolei kurs teologiczny od 9 IX 1845 r. odbywał w Seminarium Duchownym we Włocławku, gdzie został przeniesiony z inicjatywy biskupa Walentego Tomaszewskiego. Rok później K. Pollnera wysłano ponownie do Warszawy do Akademii Rzymsko-Katolickiej, którą ukończył w 1850 r., otrzymując stopień kandydata świętej teologii. Profesorowie uczący go w seminarium cenili jego pobożność oraz wielką pracowitość. W tym czasie otrzymał cztery mniejsze święcenia i subdiakonat z rąk bp. Tadeusza Łubieńskiego. Następnie, w 1849 r., uzyskał prezbiterat od bp. kujawsko-kaliskiego Walentego Tomaszewskiego. Działalność duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w 1850 r. w kościele parafialnym w Działoszynie, skąd został przeniesiony na wikariat do Pątnowa. Po odbyciu wikariatu w Pątnowie został wybrany na sekretarza konsystorza generalnego w Kaliszu. Ten urząd sprawował w latach 1851-1856. W tym czasie aż dwukrotnie otrzymywał propozycję objęcia stanowiska profesora w seminarium kieleckim. Pierwszą w 1851 r. od ks. Tomasza Kulińskiego oraz drugą, rok późnej, od ks. J. Osiakowskiego. Ks. Pollner obie te propozycje odrzucił. 

W 1854 r. wyznaczono go na proboszcza parafii Goliszew, gdzie urzędował do 1872 r. Podczas swojej opieki nad parafią wystawił kościół oraz nową plebanię, przy której został założony park. W piśmie z 20 XI 1872 r. administrator diecezji kujawsko-kaliskiej prałat Klemens Skupieński zobowiązał go do przejęcia probostwa parafii św. Mikołaja w Kaliszu po śmierci oficjała Józefa Lisieckiego. Zatwierdzenie Pollnera na stanowisku proboszcza nastąpiło w marcu 1873 r.

Wraz z upływem czasu konsystorz potrzebował osoby, która dobrze znałaby się na prawie kanonicznym. W 1857 r. bp Michał Marszewski wybrał PolInera na stanowisko pisarza i notariusza kancelarii w konsystorzu kaliskim po kanoniku Michale Ziemeckim. Dzięki wyjątkowej znajomości przepisów prawa kościelnego I II 1858 r. został mianowany na asesora konsystorza generalnego w Kaliszu. W tym też czasie został mu przyznany tytuł kanonika honorowego Kapituły Kolegiackiej w Kaliszu. Dnia 28 V 1859 r. wybrano go na egzaminatora diecezjalnego, dla starających się o beneficjum kościelne. Wiedza oraz pracowitość ks. Pollnera wyniosły go na stanowisko sędziego surogata przy konsystorzu kaliskim w 1872 r. Natomiast po objęciu parafii św. Michała został prezydującym w tymże konsystorzu.

Ksiądz K. Pollner w 1877 r. został przyjęty do grona członków Kapituły Katedralnej we Włocławku jako kan. gremialny. Trzy lata później wyznaczono go na urząd prałata archidiakona, który objął po kan. Augustynie Lipskim. Kolejny awans nastąpił w 1883 r., kiedy to wyznaczono go na stanowisko biskupa sufragana diecezji kujawsko-kaliskiej. Nadano mu wtedy tytuł Biskupa Trojańskiego. Wraz z przyjęciem nowego stanowiska w diecezji ks. PolIner miał się przeprowadzić z Kalisza do Włocławka. Jednakże uczynił to dopiero po powrocie z Petersburga w 1885 r., gdzie nastąpiła uroczysta konsekracja ks. Pollnera na bp. sufragana. W tej uroczystości uczestniczyli arcybiskup mohylewski Aleksander Gintowt, bp sufragan żmudzki Antoni Baranowski oraz bp sufragan warszawski Kazimierz

Ruszkiewicz. Nowy biskup swoje obowiązki, z powodu już zaawansowanej choroby, wypełniał sporadycznie. W czasie urzędowania wyświęcił tylko dwóch alumnów oraz konsekrował kilka kielichów.

Ten doskonały znawca prawa kanonicznego dodatkowo był cenzorem książek w latach 1877-1884. O jego zamiłowaniu do książek może świadczyć księgozbiór gromadzony przez lata i przekazany bibliotece kapitulnej we Włocławku w 1887 r., a wśród nich przede wszystkim książki z zakresu prawa kanoniczego (spis, sporządzony przez ks. Stanisława Chodyńskiego, obejmował 193 pozycje). Ofiarował również na rzecz kościoła katedralnego włocławskiego: Kancjonał, Rytuał, dwa Canon Missae Episcopalis oraz Pontificale Romanum, które było wcześniej własnością bp. Stanisława Karnkowskiego.

Zmarł we Włocławku 9 III 1887. Został pochowany w katedrze włocławskiej. U wejścia do kościoła pod chórem umieszczono na jego cześć skromną tablicę pamiątkową.

ADW, Arch. Konsystorza Generalnego Włocławskiego, Akta pers, bp. sufragana K.L. Pollnera; Catalogus ecclesiarum et utriusque cleri tam saecularis quam regularis Dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis pro Anno Domini 1872-1887, Varsovia- Vladislavia 1871-1886; Chodyński S., Biskupi sufragani włocławscy, Włocławek 1906, s. 81-82; tenże, Katalog prałatów i kanoników włocławskich, Włocławek 1914, s. 751-753 (rkp. w ADW), Elenchus cleri saecularis ad regularis Dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis pro Anno Domini 1850-1871, Varsovia 1849-1870; Nowi Biskupi, Prz. Katol.", 1884, nr 26, s. 424- 425; Filochowski R., Życiorys księdza Karola Pollnera biskupa sufragana Diecezji Kujawsko-Kaliskiej, Warszawa 1887.

 

Bernardeta Iwańska-Cieślik